«Παρθενικαὶ δὲ καὶ ἠΐθεοι, ἀταλὰ φρονέοντες
»πλεκτοῖς ἐν ταλάροισι φέρον μελιηδέα καρπόν·
»τοῖσιν δ’ ἐν μέσσοισι πάϊς φόρμιγγι λιγείῃ
»ἱμερόεν κιθάριζε, λίνον δ’ ὑπὸ καλὸν ἄειδεν
»λεπταλέῃ φωνῇ· τοὶ δὲ ῥήσσοντες ἁμαρτῆ
»μολπῇ τ’ ἰυγμῷ τε ποσὶ σκαίροντες ἕποντο»[1].
Τοσαύτην δὲ ἠθοποιὸν δύναμιν ἀπέδιδον τῇ τε ποιήσει καὶ τῇ μουσικῇ, ὥστε ᾄδεται ὅτι αὐτὸς ὁ Ἀγαμέμνων ἐπίστευεν ὅτι δὲν ἠδύνατο καλλίτερον νὰ ἐξασφαλισθῇ ὡς πρὸς τὴν ἀρετὴν τῆς συζύγου του Κλυταιμνήστρας ἢ παραδίδων αὐτῇ σύντροφον καὶ φύλακα ἀοιδόν τινα· ἡ δὲ Κλυταιμνήστρα δὲν ἔδωκεν ἀκρόασιν εἰς τὰς ἀνοσίους θωπείας τοῦ Αἰγίσθου, εἰμὴ ὅτε οὗτος ἐπέβαλε σιωπὴν εἰς τοὺς ἡδεῖς καὶ καταπειστικοὺς φθόγγους τοῦ διδασκάλου τῆς ἀρετῆς[2]
Ἡ μουσικὴ ἤδη ἐπὶ τῶν ἀρχαιοτάτων χρόνων ἀπετέλει μέρος τῆς ἀγωγῆς τῶν ἐν Ἑλλάδι νέων ἡρώων ὡς ἡ χρῆσις τῶν ὅπλων καὶ ἡ ἄσκησις τοῦ σώματος. Διὸ βλέπομεν τὸν μὲν Λίνον διδάσκοντα τὸν Ἡρακλέα τ’ τρόπον τοῦ κιθαρῳδεῖν· τὸν δὲ Χείρονα διδάσκοντα τὸν Ἀχιλλέα τὸν αὐλόν[3]. Θάμυρις, δὲ ὁ ἐκ τῆς τοῦ Λίνου σχολῆς ἐξελθών, τοσοῦτο διέπρεπε κατὰ τὴν μουσικὴν τέχνην, ὥστε ἐτόλμησε καὶ αὐτὰς τὰς Μούσας νὰ προκαλέσῃ εἰς συναγωνισμόν, διὸ καὶ ἐτιμωρήθη ὑπ’ αὐτῶν τυφλωθεὶς καὶ τοῦ μουσικοῦ χαρίσματος στερηθείς[4]. Πόσην δύναμιν ἀπέδιδον οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες εἰς τὴν μουσικὴν καταφαίνεται ἀριδῆλως εἰς τὰ ᾀδόμενα περί τε τοῦ Ὀρφέως καὶ τοῦ Ἀμφίωνος, οἵτινες οὐ μόνον τοὺς ἀνθρώπους κατέθελγον καὶ τὰ ἄγρια αὐτῶν ἤθη ἐμάλασσον, ἀλλὰ καὶ τὰ ἄλογα ζῶα ἐτιθάσσευον καὶ τὰ ἄψυχα ἀντικείμενα συνεκίνουν. Αἰ ἀηδόνες, αἰ ἐπὶ τοῦ τάφου τοῦ Ὀρφέως κατασκευάσασαι τὴν ἑαυτῶν νεοσσιάν, λέγεται ὅτι ᾖδον ἡδύτερον καὶ καλλίτερον πασῶν τῶν ἄλλων ἀηδόνων[5]. Κατά τινα παράδοσιν ὁ λίθος ἐφ’ οὗ ὁ Ἀπόλλων κατέθηκε τὴν κιθάραν διὰ νὰ βοηθήσῃ τὸν Ἀλκάθουν εἰς τὴν οἰκοδομὴν τοῦ τῶν Μεγάρων τείχους κρουόμενος ἀπετέλει τὴν αὐτὴν μελῳδίαν, ἣν καὶ ἡ κιθάρα[6]. Τὸ αὐτὸ ἀναφέρουσι καὶ περὶ τῶν τειχῶν τῆς ἐν Μυσίᾳ Λυρνησσοῦ, ὧν ἥψατο ἡ τοῦ Ὀρφέως κεφαλή[7].
Πρὸς τὴν θείαν τέχνην τῆς μουσικῆς οὐ μόνον οἱ ταύτην ὡς ἔργον ἔχοντες καὶ ἀσκοῦντες, ἀλλὰ καὶ ἐκεῖνοι, οἵτινες διεθρυλήθησαν ἐπὶ θρασύτητι καὶ βαρβαρότητι, ἐπεδείξαντο τὸ
