κῆς ἀναπτύξεως αὐτῶν. Δὲν ἐζήτουν ἑπομένως καὶ ζητοῦσιν ἀδύνατα οἱ φυσιογνῶσται, ὅσοι προσπαθοῦσιν ἐκ τῆς μορφῆς τῶν χαρακτήρων τοῦ προσώπου νὰ διαγνώσωσιν ἑκάστου ἀνθρώπου τὴν πνευματικὴν κατάστασιν καὶ τὰς ψυχικὰς ὁρμὰς αὐτοῦ κατὰ προσέγγισιν· διότι, ὡς καὶ ἀνωτέρω εἴπομεν, τὸ πρόσωπον, ὅπερ ἀφθόνως ὑπὸ τῆς φύσεως ἐπροικίσθη ὑπὸ πληθύος μυῶν καὶ νεύρων καὶ ἀγγείων, εἷνε ὄντως πεδίον ἀναπεπταμένον εἰς πάσας καὶ αὐτὰς τὰς λεπτοτέρας, ἠθικὰς ἐκδηλώσεις τοῦ πνεύματος. Οὕτω δὲ ἡ εὐγένεια τοῦ φρονήματος καὶ ἁγνότης τῆς ψυχικῆς καταστάσεως ἀποτυποῦται ἐπὶ λεπτῶν εὐθειῶν καὶ κανονικῶν γραμμῶν συνιστωσῶν τύπον καθαρὸν ἐκφράσεως, ἐνῷ ἡ ὑπερίσχυσις ταπεινῶν καὶ πονηρῶν αἰσθημάτων τείνει νὰ παραγάγῃ τύπον διεστραμμένον καὶ εὐτελῆ τῆς μορφῆς τῶν χαρακτήρων τοῦ προσώπου. Ἡ εὐφυΐα καὶ ἡ δραστηριότης τοῦ πνεύματος εἰκονίζεται ἐπὶ τῆς ζωηρότητος τῶν χαρακτήρων, τῆς ὀξύτητος καὶ διαπεραστικότητος τοῦ βλέμματος καὶ τῆς ἀναπτύξεως — τῆς ὄψεως τοῦ προσώπου, ἐνῷ ἡ νωθρότης καὶ ἡ ἀπάθεια τοῦ πνεύματος ἀφίνει χαλαρὰν καὶ δυσκίνητον τὴν φυσιογνωμίαν· καὶ ἡ ὡραιοτέρα ἐκ φύσεως μορφὴ ἀμαυροῦται καὶ ἀσχημίζεται ἐκ τῆς ἐπ’ αὐτῆς ἐντυπώσεως κτηνωδῶν καὶ ταπεινῶν ψυχικῶν καταστάσεων. Λίαν δὲ ἐπιτυχῶς καὶ ὁ Οὐάλτερ Σκὸττ ἐν τῷ Rokeby ἐκφράζεται κατὰ τὴν περιγραφὴν τῆς φυσιογνωμίας τοῦ Bertram λέγων: Τὰ κακὰ πάθη ἅτινα ὑπέθαλπεν ἐπὶ μακρὸν χρόνον εἶχον ἐντυπωθῆ βαθέως ἐπὶ τοῦ προσώπου αὐτοῦ.
Τὰς διαφόρους δὲ ταύτας ἐκφράσεις τῆς φυσιογνωμίας τοῦ προσώπου τὰς παραστατικὰς τῶν διαφόρων διαθέσεων τοῦ πνεύματος παρακολουθοῦσι καὶ ἄλλαι κινήσεις τοῦ σώματος ἐν γένει ἀποτελοῦσαι τὴν στάσιν αὐτοῦ καὶ τὴν θέσιν τῶν διαφόρων μελῶν τοῦ σώματος. Αἱ συνοδεύουσαι δ’ αὗται κινήσεις τὰς διαφόρους ἐκφράσεις τοῦ προσώπου, ὅταν τὰ ἐν τῷ πνεύματι ὑπερισχύοντα αἰσθήματα εἰσὶν ἰσχυρά, γίνονται μετ’ ἐκτάκτου δυνάμεως καὶ ζωρότητος· οὕτως ἐξ εὐαρέστου διαθέσεως τοῦ πνεύματος παράγονται αἱ σπασμωδικαὶ μυϊκαὶ κινήσεις τοῦ στήθους, τοῦ διαφράγματος καὶ τοῦ λάρυγγος αἱ συνιστῶσαι τὸν γέλωτα, ἐνῷ ἐκ δυσαρέστου καὶ λυπηρᾶς διαθέσεως αἱ σπασμωδικαὶ κινήσεις αἱ συνιστῶσαι τοὺς λυγμούς. Οὕτως ἐπὶ ἰσχυροῦ καὶ αἰφνιδίου αἰσθήματος τρόμου παράγονται οἱ τετανικοὶ σπασμοὶ τῶν ἀναπνευστικῶν ὀργάνων, τοῦ λάρυγγος καὶ ἐν γένει τοῦ σώματος, οἵτινες πνίγουσι μὲν τὴν φωνὴν ἐν τῷ λάρυγγι, κρατοῦσι δὲ ἀκί-
