ἡ γλῶσσα καὶ τὰ οἰκογενειακὰ ὀνόματα ἐπιμαρτυροῦσι σλαβικὴν ἐπίδρασιν· ἀπ’ ἐναντίας δὲ ὁ χαρακτὴρ καὶ τὰ ἔθιμα ἀποδεικνύουσι τὴν ἀλβανοβλαχικὴν ἐπιμιξίαν. Τὰ ὀνόματα πλείστων οἰκογενειῶν καὶ τοποθεσιῶν εἰσὶν ἀλβανικὰ καὶ κουτσουβλαχικά· πολλὰς λέξεις ἐν τῇ γλώσσῃ ἔχουσιν ὁμοίως· τὰ ὀνόματα τῶν ὅρμων καὶ τῶν ἀκρωτηρίων μετηνέχθησαν ἀπαραλλάκτως ἐκ τῆς ἠπειρωτικῆς παραλίας· καὶ τῶν χωρίων τὰ ὀνόματα, τῶν ἐπὶ τῆς ὀροσειρᾶς τοῦ Ταϋγέτου κειμένων, εὑρίσκονται ἐντελῶς ἀμετάβλητα ἐπὶ τῶν ὀροσειρῶν τοῦ Πίνδου, τοῦ Ὀλύμπου καὶ τῶν Καμβουνίων ὀρέων. Αὐτὸ δὲ τὸ ὄνομα Μάνη, ἐκ τοῦ Magna πιθανῶς γενόμενον, καὶ ἀρχικῶς δηλοῦν πολίχνην τινά, κειμένην ἐπὶ τοῦ Ταινάρου, φέρει ἀκόμη κώμη τις τῶν Γρεβενῶν. Ἀλλ’ ἐκτὸς τούτων, ἔχομεν ἱστορικὰς μαρτυρίας· ἡ περιώνυμος Μπαρδούνια, ἡ ὀχυράν τινα κλεισούραν τοῦ Ταϋγέτου προστατεύουσα, ἐθεωρεῖτο πόλις ἱερὰ τῶν Ἀλβανῶν μέχρι τοῦ 16ου αἰῶνος· γάλλος δὲ στρατηγὸς σταλεὶς εἰς Μάνην περὶ τὰς ἀρχὰς τοῦ δεκάτου ἑβδόμου αἰῶνος ὑπὸ τοῦ Καρόλου Η′, ὅπως ἐξεγείρῃ ἐπανάστασιν, βεβαιοῖ ὅτι ἡ Μάνη ἠδύνατο τότε νὰ παρατάξῃ δώδεκα χιλιάδας μαχητῶν, οἵτινες κατὰ τὸ πλεῖστον ἦσαν Ἀλβανοί. Ὑπάρχει δὲ καὶ σήμερον ἐν Μάνῃ κώμη, ἧς οἱ κάτοικοι ἐνθυμοῦνται ὅτι οἱ πάπποι των ἐλάλουν τὴν Ἀλβανικήν.
Ἡ συμβίωσις τῶν ἐπηλύδων τούτων ἐπέδρασε βαθμηδὸν ἐπὶ τοῦ καθόλου βίου τῶν ἰθαγενῶν πληθυσμῶν. Φιλικὴ δὲ μᾶλλον ἀλληλεπίδρασις ἐπήνεγκεν εἰς τὰ ἤθη ἑκατέρων ἀξιοσημείωτον μεταβολὴν καὶ διεμόρφωσε διὰ τῆς φυλετικῆς συγχωνεύσεως κοινωνίαν πρωτότυπον διά τε τὸν χαρακτῆρα, τὰ ἔθιμα, τὸ εἶδος τῶν πολιτικῶν της ἕξεων καὶ τὴν πρὸς τὴν ἀνεξαρτησίαν ἀκατάσχετον ῥοπήν. Οἱ ἰθαγενεῖς μειωθέντες ὑπὸ τοῦ λοιμοῦ, ἤσκησαν ἀσθενῶς ἐπὶ τῶν ἐπηλύδων ἀφομοιωτικὴν ἐξημέρωσιν. Αἱ ἀκμάζουσαι πόλεις, κῶμαι γενόμεναι ἀσήμαντοι κατὰ τὸν πλοῦτον καὶ τὸν πληθυσμόν, ἀπέβαλον διὰ τοῦ χρόνου τὰς ἔξεις τοῦ πολιτικοῦ βίου, τὸν πολιτισμόν, τὴν ἐπὶ τῶν περιοίκων δύναμιν, καὶ οἱ κάτοικοι τῶν ἐν τῇ παραλίᾳ κειμένων, ἐγκαταλιπόντες αὐτὰς ἐρήμους διὰ τὸν κίνδυνον τῶν πειρατῶν, ἀπεσύρθησαν εἰς τὰς ὑπωρείας τῶν ὀρέων καὶ ἀνεμίχθησαν μετὰ τῶν ἑτεροχθόνων πληθυσμῶν. Οὕτω δέ, ἀπολι-
