κῶς καὶ πρὸς χάριν του ἐξαιρετικῶς, ἐνῷ ἄλλοι χριστιανοὶ πληρώνουν καὶ 40 καὶ 60 εἰς τοιαύτας περιστάσεις.
Ὁ γέρων Τόσκας οὕτω, μυριοτρόπως καὶ πανταχόθεν ἀδικηθεὶς, λῃστευθεὶς καὶ ἀπογοητευθεὶς, ἐπανῆλθεν εἰς τὸ χωρίον του μὴ θέλων οὔτε νὰ σκεφθῇ πλέον περὶ διοικήσεως, δικαιοσύνης καὶ κοινωνίας ἐν γένει. Ὅτε δὲ οἱ πρόκριτοι τοῦ χωρίου τὸν ἠρώτησαν, πῶς ἀπέβη ἡ ὑπόθεσίς του εἰς τὰς διοικητικὰς ἀρχὰς καὶ τὰ δικαστήρια, ἀπεκρίθη μελαγχολικώτατα «μούντζα Μέγαρα, στρούντζα Πηγιάδα!,» παρῳδῶν τὴν γνωστὴν δημώδη παροιμίαν περὶ τῆς ἄλλοτε ἀθλιότητος τῶν Μεγάρων καὶ τῆς Ἐπιδαύρου.
Οὐδέποτε πλέον ἔκτοτε ἀφῆκε τὴν ἑστίαν του. Εἰς πρώτην συνάντησιν τοῦ διαβοήτου εἰσπράκτορος, ἐπλήρωσεν αὐτῷ ἀμέσως τὸν φόρον τοῦ ὄνου του, δωρήσας καὶ ἓν ἐρίφιον ἐκ φόβου παγεροῦ μὴ ἐπαναληφθῶσι νέα ἔκδοσις τῆς πολυπλάγκτου Ὀδυσσείας του. Ἐσέβετο ἀπεριορίστως τὸν ἐφημέριόν του, ὅστις τῷ εἶχε δώσει τὴν χρυσῆν συμβουλὴν τῆς ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν καὶ πικρότατα μετεμέλετο, ὅτι παρήκουσεν. Οὐδέποτε πλέον κατέφυγεν εἰς δικαστήριον, δίδων καὶ τὸ ἱμάτιον εἰς τὸν ζητοῦντα τὸν χιτῶνά του. Ὅτε δὲ ἀνελογίζετο, ὅτι διὰ φόρον λεπτῶν ὀγδοήκοντα, καὶ τοῦτον παράνομον, ὑπέστη δεινὰ καὶ ζημίας ἀπεριγράπτους, ὅτι οἱανδήποτε καὶ ἂν ἔκρουσε θύραν διὰ νὰ εὕρῃ τὸ δίκαιόν του, εὗρε πανταχοῦ ἐχθροὺς, ἀπαταιῶνας καὶ ἅρπαγας καὶ ὅτι οἱ νόμοι ἦσαν, ὡς ἔλεγεν ὁ Μούαρ τοῦ Σίλλερ, μορμολύκεια, φοβίζοντα τοὺς ἀνοήτους μόνον, ἡ δὲ ἐλευθερία πικρὰ εἰρωνεία διὰ τοὺς ἀνθρώπους τοῦ λαοῦ, καὶ πτηνὸν, σπάνιον ἐν τῇ γῇ, ὡς μέλας κύκνος, θανάσιμον μῖσος καθ’ ὅλης τῆς κοινωνίας ἐπλήρου τὴν ἀγαθήν του καρδίαν. Ἐφθόνει μόνον τὰς πέρδικας καὶ τοὺς θάμνους τῶν βουνῶν, ὧν ἡ ζωὴ ἦτο ἐλευθερία, κελάδημα καὶ δρόσος.
Καὶ ὀλίγιστα κατόπιν ἔζησεν ἔτη ὁ γέρων Τόσκας ἐν γαλήνῃ. Κατορθώσας νὰ ὑπανδρεύσῃ τὴν μόνην θυγατέρα του, ἐκήδευσεν ὕστερον τὴν σύντροφον τοῦ βίου του, καὶ ὀλίγον βραδύτερον κατά τινα δροσερὰν δείλην εὑρέθη νεκρὸς, εἰς τὸ δάσος παρά τινι πηγῇ, ἔνθεν καὶ ἔνθεν τῆς ὁποίας ἐφύοντο μικραὶ τρυφεραὶ πλάτανοι καὶ μυρσῖναι, ἐν ᾧ παρὰ τὴν ἀκτινο-
