ἡ ποίησις ἀπέχει πολὺ τῆς πραγματικότητος. Καὶ πρὸς ἀπόδειξιν σᾶς ἀνοίγω ὀλίγας σελίδας τοῦ βίου του. Ἐξ αὐτῶν θὰ μάθετε, ὅτι ἡ κατάστασις τοῦ ἀγροτικοῦ λαοῦ δὲν εἶναι ἐκείνη, ἣν σπουδάζετε ἐκ τῶν ἐφημερίδων καὶ τῶν ποιητικῶν περιγραφῶν, ἐντὸς τοῦ γραφείου σας, ἐπὶ τῶν ἀνακλίντρων τῶν μεγάρων σας, εἰς τὰς εὐρωπαϊσθείσας αἰθούσας σας καὶ μαρμαροστρώτους λεωφόρους σας, τὰς τερπνὰς πλατείας, τὰς τρυφηλὰς ἐπαύλεις καὶ τὰ ψυχαγωγικὰ θεωρεῖα τῆς Βουλῆς, ὁσάκις ὑποστηρίζεται φορολογικόν τι νομοσχέδιον τῆς κυβερνήσεως χάριν τῆς εὐτυχίας τοῦ λαοῦ.
Δὲν εἰξεύρω πόσα ἀκριβῶς ἔτη εἶχον παρέλθει ἀπὸ τῆς λαοσωτηρίου τελευταίας μεταβολῆς, ὅτε ὁ Τόσκας ἐθεωρεῖτο εἷς τῶν καλῶν οἰκοκυραίων τοῦ χωρίου του, διότι εἶχεν ἀποκτήσει, ἐκτὸς ἀγρῶν τινων, ἑβδομήκοντα αἰγοπρόβατα καὶ ἕνα ὄνον.
Ἡμέραν τινα ἀνεπαύετο ἐξηπλωμένος ὑπὸ τὴν δροσερὰν σκιὰν μεγάλου πρίνου καὶ παίζων τὴν φλογέραν του, ἐν ᾧ τὸ ποίμνιόν του ἐποτίζετο σκιρτῶν εἰς μινυρίζουσαν παρέκει διαυγῆ πηγὴν, ὅτε εἶδεν αἴφνης ἐνώπιόν του τὸν δημόσιον εἰσπράκτορα μεθ’ ἑνὸς ὑπενομωτάρχου καὶ τριῶν χωροφυλάκων.
Τὸν ἐχαιρέτισαν καὶ ἐστάθησαν. Ἐν ᾧ δὲ ὁ Τόσκας, ἐγερθεὶς, ἐφρόντιζε νὰ τοὺς περιποιηθῇ, προσφέρων αὐτοῖς γάλα νωπὸν, ὁ εἰσπράκτωρ ἐζήτησε παρ’ αὐτοῦ δρ. 3, διότι, ὡς ἐβεβαίου, ὁ διοικητικὸς ταμίας τῆς Ἐπαρχίας εὗρεν αὐτὸν εἰς τὰ βιβλία του ὀφειλέτην τοῦ Δημοσίου διὰ λεπ. 80, φόρον τοῦ ὄνου του, ἐκτὸς δὲ αὐτοῦ ἦτο καὶ ὁ ὁδικὸς, δημοτικὸς καὶ ἐπαρχιακός! Ὁ Τόσκας ὅμως, μὴ ἐννοῶν τὰ σανσκριτικὰ αὐτὰ τῶν δημοσίων ὀργάνων, τοῖς ἀπεκρίθη, ὅτι θὰ ἔχουν λᾶθος, διότι τὸν φόρον τοῦ ὄνου του εἶχε πληρώσει πρὸ καιροῦ.
— Βρέ, τί κάθεσαι καὶ λές; ἐβρυχήθη ὁ εἰσπράκτωρ ἐντόνως· ὁ ἄλλος ἐκεῖνος εἰσπράκτορας, ποῦ ἐπῆρε τὰ λεφτὰ, ἦτο κλέφταρος καὶ δὲν τὰ ἔμβασε ’ς τὸ ταμεῖον καὶ πᾶνε χαμένα. Θὰ πλερώσῃς τόρα καὶ θὰ πηδήσῃς!
— Δυὼ φοραίς;
— Καὶ τέσσεραις! ὀγκᾶται εἷς τῶν χωροφυλάκων, συλλαμβάνων τὸν καλλίτερον τράγον τοῦ ποιμνίου καὶ ἑτοιμαζόμενος νὰ τὸν σφάξῃ.
