ὀξύχολον, σπληνικόν, νευροπαθές, ἀναιμικόν, ὑποχόνδριον, χλωρωτικόν, τὸ ὃν ἐκεῖνο, ὅπερ ἄλλοτε ἦτο τόσῳ ἐράσμιον καὶ φαιδρὸν καὶ περίχαρι;
Ἐὰν εἶχε τοὐλάχιστον ὀλίγας χιλιάδας δραχμῶν, ὅσας ῥυτίδας εἰς τὸ μέτωπον, ὅσας ἀργυρᾶς τρίχας ἐπὶ τῆς κόμης! τοὐλάχιστον θὰ ἠγόραζεν ἕνα γαμβρὸν πρὸς γηροκομίαν…
Ἡ γεροντοκόρη εἶνε προϊὸν τῶν πολυαρίθμων πόλεων. Εἰς τὰ χωρία καὶ τὰς κώμας, ὅπου ὁ βίος εἶνε ἁπλούστερος, ὅπου ὁ γάμος δὲν ἔχει χαρακτῆρα σωματεμπορίας, τὸ φαινόμενον γεροντοκόρης εἶνέ τι ὅλως σπάνιον. Ἐκεῖ ἡ ἀγρότις παιδίσκη γίνεται μήτηρ πρὶν ἢ ἀποπερατώσῃ ἔτι τὰ ἀθῶά της παιδικὰ παίγνια.
Ἀλλ’ ἐδῷ, ὅπου ὁ βίας εἶνε ψευδής, στιλπνὸς κατ’ ἐπιφάνειαν μόνον, ἐξισούμενος πρὸς τὰ μεταξωτὰ τρίχαπτα καὶ τὰς πολυτελεῖς ἐσθῆτας, δι’ ἃς κατασωτεύεται τὸ πρὸς προῖκα δι’ ἑκάστην κόρην μικρὸν ἀποταμίευμα τῆς οἰκογενείας· ἐδῶ, ὅπου ὁ γάμος θεωρεῖται ἐπιχείρησις ἢ κοινωνικὴ ἀνάγκη, ἡ ὁποία σοῦ ἐπιβάλλει νὰ νυμφευθῇς τὴν προῖκα τῆς δεῖνα, τὸ ὄνομα τῆς ἄλλης, ἢ τὴν προστασίαν τοῦ θείου ἐκείνης, ἡ κοινωνία ὑφίσταται νόσον καταστρεπτικήν, ἧς συμπτώματα πρόδηλά εἰσιν ἡ αὐξάνουσα πληθὺς τῶν ὑπερτεσσαρακοντούτιδων παρθένων.
Ἑκάστη οἰκογένεια ἃς σκεφθῇ, ἃς ὑπολογίσῃ καλῶς τί κοστίζει μία γεροντοκόρη εἰς τὸν οἶκον, εἰς τὴν κοινωνίαν, εἰς τὴν πατρίδα. Εἰς τὴν μερίδα κέρδη καὶ ζημίαι μία γεροντοκόρη ἀπορροφᾷ τὴν γαλήνην, τὴν χαράν, τὴν ἠθικὴν ἐπανάπαυσιν καὶ τὴν εὐζωΐαν τῆς οἰκογενείας…
- Ἐν Ἀθήναις, Φεβρουάριος, 1887.
Κων. Φ. Σκοκοσ.
