ματείας τετρασελίδου, ἐν ᾗ ἀπεδείκνυεν ὅτι ὁ σοφὸς φίλος του ὑπέκυψεν εἰς ἀσυγχώτητον λάθος εἰς τὸ περὶ πλεόντων ἡφαιστείων κεφάλαιον. Δὲν ἠμφισβήτει μὲν τὴν διαβεβαίωσιν τοῦ ὅτι οὗτος εἶχε προΐδει τὴν περίπτωσιν τῶν πλεόντων ἡφαιστείων, διότι καὶ αὐτὸς ὁ ἴδιος προσεδόκα ἀπὸ ἑνὸς καὶ ἡμίσεως ἔτους τὴν περίπτωσιν ταύτην, ἀλλὰ τὴν ἀπέδιδεν εἰς ἄλλα αἴτια. Κατ’ αὐτὸν τὸ ἡφαίστειον τοῦτο δὲν ἦτο τμῆμα ἄλλου ἡφαιστείου, ἀλλ’ αὐτοτελὲς καὶ ἀνεξάρτητον, ἔχον ἰδίαν ἑστίαν καὶ ἴδιον στοιχεῖον, ἀνεφάνη δὲ ἐκ τοῦ πυθμένος τῆς θαλάσσης ἐξ ἀσχέτων τοῦ σεισμοῦ λόγων καὶ ἔπλεεν ἐπὶ τῶν ὑδάτων, διότι ἡ ὠθητικὴ τοῦ ἀτμοῦ δύναμις, ἥτις ἀνεπτύσσετο ἐκ τῶν ἀσφαλτωδῶν καὶ θειωδῶν οὐσιῶν, αἵτινες εὑρίσκοντο ἐν αὐτῷ εἰς ἀδιάκοπον ἀνάφλεξιν, ἦτο ἀρκετὴ νὰ κινήσῃ διπλασίους τοῦ μεγέθους τούτου ὄγκους καὶ ἠπόρει πῶς καὶ τὰ ἡφαιστίδια ἐκεῖνα, ἅτινα εἶχε λεχθῆ ὅτι ἀνεφάνησαν τελευταίως περὶ τὴν Ἰάβαν, δὲν ὑπέκυψαν εἰς τὸν κανόνα τοῦτον.
Ὁπωσδήποτε ὅμως, αἱ συζητήσεις αὗται δὲν ἐπηρέασαν τὴν μεγάλην ἐντύπωσιν ἡ ὁποία ἐπροξενήθη ἐν Ἀγγλίᾳ ἐκ τῆς ἀνακαλύψεως ταύτης καὶ ὡς ἦτο ἑπόμενον, οὐδείς ἐφαντάσθη νὰ ἴδῃ τὸ πλέον τοῦτο ἡφαίστειον, διότι ὁ πλοίαρχος δὲν ἐσημείου ἐὰν εἶχε πηδάλιον καὶ τὴν διεύθυνσιν τὴν ὁποίαν εἶχε λάβει. Ὑπάρχουσιν ὅμως μεγάλαι πιθανότητες, ὅτι πολὺ ταχέως θὰ τὸ συναντήσῃ κανεὶς ἄλλος συνάδελφος τοῦ Ἄγγλου, ἐὰν ἑλληνικόν τι ἱστιοφόρον εὑρεθῇ ὑπὸ τὰς περιπτώσεις, ὑπὸ τὰς ὁποίας εὑρέθη τὸ ἱστιοφόρον τοῦ ἐξ Ὕδρας πλοιάρχου.
Ἀθῆναι 17 7βρίου 1886.
Δ. Α. Καλαποθακησ
