Βαθεῖαν μοὶ ἐνεποίησεν ἐντύπωσιν τὸ ὑπὸ τὸν τίτλον οἱ «Ἀδιάφοροι» δραμάτιον τοῦ ἱσπανοῦ Ἐρρίκου Γασπάρ. Ὁ συνταγματάρχης Εὐπράτης ἀποπέμπει ἐκ τοῦ οἴκου τῆς ἀδελφῆς του, ἐν πληθούσῃ ἑσπερίδι, ὅλην τὴν ἀγέλην τῶν ὑπὸ μέλαν ἔνδυμα ἢ πολυτελεῖς ἐσθῆτας ἀχρείων ὄντων, ἀρσενικῶν καὶ θηλυκῶν· διότι θέλει νὰ ἐκβάλῃ, λέγει, τὰς σεσηπυίας ὀπώρας πρὶν ἡ σῆψις προσβάλῃ καὶ τὰς ὑγιεῖς, διότι δὲν ἐννοεῖ εἰς κανένα νὰ ἐπιτρέψῃ τὴν εἴσοδον εἰς τὴν οἰκίαν ἐκείνην, ἂν μὴ πρότερον τῷ παρουσιάσῃ τὸ διαβατήριόν του ἐπιθεωρημένον ὑπὸ τῆς κοινῆς γνώμης.
Ἀληθῶς Εὐπρατῶν στερεῖται ἡ ἡμετέρα κοινωνία, καὶ διὰ τοῦτο εὑρίσκεται ἐν ᾗ καταστάσει εὑρίσκεται· στερεῖται ἀνθρώπων ἐχόντων τὸ θάρρος νὰ ὀνομάζωσι τὰ πράγματα διὰ τοῦ ὀνόματός των, ἐχόντων τὴν τόλμην ν’ ἀποσπῶσιν ἀπὸ τοῦ στήθους καὶ ῥίπτωσιν εἰς τὸν βόρβορον τὸ κίβδηλον παράσημον, ἐχόντων τὴν γενναιότητα νὰ δοκιμάζωσιν ἐπὶ λυδίας λίθου τὸν χρυσὸν τοῦ πλουσίου μὴ εἶνε ζυμωμένος μὲ αἶσχος, μὴ εἷνε ramassé καὶ ὄχι amassé, κατὰ τὴν εὐφυᾶ διάκρισιν τῶν Γάλλων, ἀνθρώπων ἐχόντων τὸν ἡρωϊσμὸν νὰ ταξινομῶσι κατ’ ἀξίαν τὴν κοινωνίαν.
Τὸ κοινωνικὸν ἡμῶν νόσημα εἶνε ἡ ἀδιαφορία: ἄνανδρός τις ἀνοχὴ προσώπων καὶ πραγμάτων. Τί με μέλει! ψιθυρίζει ἕκαστος, ἐγὼ θὰ διορθώσω τὸ ῥωμαίϊκο; καὶ ἀμεριμνοῦμεν περὶ πάντων· ὡς νὰ μᾶς ἐτάγισαν λωτὸν ἐλησμονήσαμεν τὰ καθ’ ἡμᾶς αὐτούς· ἀπωλέσαμεν σχεδὸν τὴν δύναμιν τοῦ ἐκτιμᾷν τὸ καλὸν καὶ τὸ κακὸν ὡς ἠρειπωμένον ἐξ ἀκολασίας γεροντικὸν σῶμα ἀπόλλυσι τὴν γεῦσιν· ἡ ἀρετὴ καὶ ἡ κακία ὁμοιάζουσι δι’ ἡμᾶς πρὸς τὰ δίδυμα ἐκεῖνα νήπια
