τῇ φυγῇ ἐκ Κωνσταντινουπόλεως τῶν μεγάλων ἐκείνων τοῦ Γένους φωστήρων, Λασκάρεως, Γαζῆ, Χαλκοκονδύλη κλ. ἐσχάτως φαίνεται λαμβάνουαα τοιαύτας ἐνταῦθα διαστάσεις, ὥστε οὐδαμῶς ἄπορον ἐὰν μετά τινας ἐνιαυτοὺς λάβῃ χαρακτῆρα καθαρῶς μεταναστευτικόν, ἀπορφανιζομένου οὕτω τοῦ πτωχοῦ ἡμῶν ἔθνους τῶν ὀλίγων ἐκείνων Ἑλλήνων, οἵτινες μὴ ὄντες ἀρκετοί, ὥστε νὰ παλαίσωσι κατὰ τοῦ ὁσημέραι κατακλύζοντος τὴν Ἑλλάδα Γραικυλισμοῦ καὶ πνιγόμενοι ἐν τῇ περὶ πολιτικὰ μόνον τυρβαζούσῃ πεζῇ καὶ ἀμούσῳ ἡμῶν κοινωνίᾳ, καταλείπουσι τὸ πάτριον ἔδαφος διασπειρόμενοι εἰς τὰ μεγάλα τῆς Εὐρώπης κέντρα, ἐν οἷς πολλοὶ διὰ βίον πολλάκις ἐγκαθίστανται, οὐ σπανίως τιμῶντες τὸ ἑλληνικὸν ὄνομα καὶ τὴν ἑλληνικήν εὐφυΐαν. Εὑρισκόμεθα λοιπὸν ἀπέναντι καθαρῶς στατιστικοῦ γεγονότος, ὅπερ καὶ ὁ ἔσχατος τῶν Ἑλλήνων ἐσημείωσε καὶ ὑπ’ ὄψει ἔλαβεν. Ἀρχὴ καὶ τάσις μεταναστεύσεως ἐν τῇ λειψάνδρῳ Ἑλλάδι!
Καὶ ποία μετανάστευσις!
Ἐὰν ἐν Γερμανίᾳ, Ἰταλίᾳ, Ἀγγλίᾳ καὶ τοῖς λοιποῖς Εὐρωπαϊκοῖς κράτεσι τὸ μεταναστευτικὸν ῥεῦμα ὁσημέραι λαμβάνει τηλικαύτας ἀπειλητικὰς διαστάσεις, ὥστε νὰ προκαλῇ τὴν ἐνδελεχῆ καὶ σύντονον μέριμναν τῶν κυβερνήσεων τῶν ἀνωτέρω κρατῶν πρὸς παρακώλυσιν καὶ ἐλάττωσιν αὐτοῦ, τί πρέπει λοιπὸν νὰ εἴπωμεν διὰ τὴν μικρὰν Ἑλλάδα; Ἐὰν ἐν Γερμανίᾳ ἐκπατρίζωνται δέκα ἔστιν ὅτε μυριάδες κατ’ ἔτος, διώκοντες τύχην ἁπανταχοῦ τῆς Ἀμερικῆς, ἀλλ’ ἐκ τῶν δέκα τούτων μυριάδων, αἱ πλεῖσται ἵνα μὴ εἴπω πᾶσαι, ἐξέρχονται ἐκ τῆς κοινωνικῆς αὐτῆς ὑποστάθμης. Διότι ἐν ᾧ εἰς τὰ ἀνωτέρω μνημονευθέντα κράτη ἡ μεταναστευτικὴ τάσις ἐκδηλοῦται ἐν τοῖς κάτω κοινωνικοῖς στρώμασι, μόνον, φεῦ! ἐν Ἑλλάδι μόνον, ἐν τῇ χώρα ταύτῃ τῶν παραδόξων, ἡ περὶ ἧς ὁ λόγος τάσις, ἄρχεται ἐκ τῶν ἄνω, μεταναστεύουσι δηλ. οἱ νέοι ἐκεῖνοι, οἵτινες καὶ ἐν αὐτῇ τῇ πατρίδι αὐτῶν ἠδύναντο νὰ διαπρέψωσιν, ἀλλ’ οἵτινες τὴν μεγάλην μεταξὺ εὐρωπαϊκῶν κοινωνιῶν καὶ τῆς ἡμετέρας διαφορὰν καθορῶντες, ῥίπτονται εἰς τὸ πέλαγος αὐτῶν προτιμῶντες βίον ἀφανῆ μέσῳ κόσμου μεγάλου καὶ λαμπροῦ παρὰ ποιάν τινα εὐημερίαν ἐν κόσμῳ πεζῷ καὶ ἀμούσῳ.
