| Τόμος ΚΣΤ΄. | Συνδρομὴ ἐτησία: Ἐν Ἑλλάδι φρ. 18, ἐν τῇ ἀλλοδαπῇ φρ. 80. — Αἱ συνδρομαὶ ἄρχονται ἀπὸ 1 Ἰανουαρ. ἐκάστ. ἔτους καὶ εἶναι ἐτήσιαι. — Γραφεῖον Διευθ. Ὁδὸς Σταδίου 82. |
14 Αὐγούστου 1888 |
Εἰς τὴν πόλιν λοιπὸν ἑλθὼν τὴν ὑπὸ τοῦ μεγίστου τῶν Ἑλλήνων ποτὲ ἱδρυθεῖσαν, ὑφ’ Ἑλλήνων πάντοτε οἰκηθεῖσαν καὶ δοξασθεῖσαν, καὶ τὸν Ἑλληνικὸν αὐτῆς χαρακτῆρα διὰ τῶν αἰώνων μὴ ἀπολέσασαν, πρῶτον πόθον καὶ πρῶτον καθῆκον ᾐσθάνθην νὰ ἐπισκεφθῶ ἐν αὐτῇ τὸν γενάρχην ἡμῶν, τῆς Ἑλληνικῆς καὶ ὀρθοδόξου ποίμνης τὸν ποιμένα, τὸν ὑπὸ πάντων ἀγαπώμενον καὶ σεβόμενον· καὶ δὴ, μίαν ὥραν μετὰ τὴν ἀπόβασίν μου, μετέβαινον εἰς τὸ Πατριαρχεῖον.
Τὸ κατάστημα, ταπεινὸν μᾶλλον, ἀπομεμονωμένον καὶ περιτείχιστον, ἔχει τι τὸ μεσαιωνικὸν καὶ μοναστικόν, ἐκ πρώτης ὄψεως ἐμπνέον εὐλάβειαν, ἣν ἐπιτείνει ἡ θέα τῶν πληρούντων αὐτὸ κληρικῶν, καὶ κορυφοῖ ἡ ἐν τῇ βαθείᾳ καὶ ἀμυδρῶς φωτιζομένῃ αἰθούσῃ συνάντησις μετὰ τοῦ γεραροῦ τὰ ἔτη ἀλλὰ νεαροῦ μᾶλλον τὴν ὄψιν Πατριάρχου Σωφρονίου. Ἄλλοτε ἐπὶ τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριαρχικοῦ θρόνου καθεσθεὶς, ἑκόσμησε καὶ ἐκεῖνον ὡς τιμᾷ σήμερον διὰ τῶν ἀρετῶν του τὸν τῆς Ἀλεξανδρείας. Παρὰ πάντων κοινὰς ἤκουσα εὐφημίας. Ὁσάκις πρόκειται περὶ κοινωφελοῦς, περὶ ἀγαθοεργοῦ, περὶ εὐσεβοῦς τινος σκοποῦ, πρωταγωνιστεῖ πάντοτε μετὰ θείου ζήλου διὰ λόγου καὶ ἔργου, εἰ καὶ δι’ ἑαυτὸν οὐδὲν ποτε πράξας ὅπως ἀπορρίψῃ τὸ εὐγενὲς χριστιανικὸν γνώρισμα τοῦ ὀρθοδόξου κλήρου, τὸ τῆς πενίας.
Ἠξεύρων με ἐνδιαφερόμενον εἰς τὸν σκοπὸν τοῦ ἐνταῦθα συστάντος συλλόγου τῆς Ἀναπλάσεως, μοὶ ὡμίλησε περὶ αὐτοῦ μετ’ ἐνθουσιασμοῦ, καὶ ἀναπτύξας μοι ὅτι ἡ ἐθνικὴ ἡμῶν ἀναγέννησις καὶ ἐπίδοσις ἐξαρτᾶται ἐκ τῆς ἐμπεδώσεως τῶν θρησκευτικῶν αἰσθημάτων καὶ τῆς στηρίξεως τῆς δημοσίας ἀγωγῆς ἐπὶ τῶν βάσεων τῆς χριστιανικῆς ἠθικῆς, μοὶ ἀνέθετο νὰ διαβιβάσω εἰς τὸν ταῦτα ἐπιδιώκοντα σύλλογον τὴν ἔκφρασιν τοῦ ἐνδιαφέροντός του, τὰς εὐλογίας του, ὡς καὶ τὴν προθυμίαν του εἰς τὸ νὰ συνδράμῃ τοὺς σκοπούς αὐτοῦ κατὰ δύναμιν.
Εἶδον δὲ τὴν Αὐτοῦ Παναγιότητα καὶ ἐν τῇ λαμπρᾷ (τῶν ἡμετέρων πολύ λαμπροτέρᾳ) ἐκκλησίᾳ τῆς Ἀλεξανδρείας τοσοῦτον μεγαλοπρεπῶς λειτουργοῦντα, ὥστε ἐπὶ στιγμὴν ἀληθῶς μοὶ ἐφάνη ὡς ἂν εἶχον ἀνέλθει εἰς τοῦς χρόνους καθ’ οὗς εἰς τῶν μεγάλων πατέρων τῆς ἐκκλησίας ἐκάθητο εἰς τῆς Ἀλεξανδρείας τὸν θρόνον· καὶ τέλος τὸν ἤκουσα εἰς ἰδιαιτέραν θρησκευτικὴν τελετὴν ἰερουργοῦντα καὶ τὰς ἱερὰς εὐχὰς ἀναγινώσκοντα τοσοῦτον εὐκρινῶς, ἐπιβλητικῶς καὶ μετὰ συγκεκινημένου αἰσθήματος, ὥστε ὁτὲ μὲν ἐνόμιζον ὅτι ἀκούω τοῦ ποτὲ Ἀργολίδος Κυρίλλου, οὗ, ὅσοι αὐτὸν ἐγνώρισαν, θέλουσι μὲ δικαιώσει ὅτι ἐπικαλοῦμαι ἐνταῦθα τὴν μνήμην, ὁτὲ δ’ ἐφανταζόμην ὅτι ἤμην εἰς τοὺς χρόνους τῶν Ἑβδομήκοντα, τὰς Γραφὰς ἑρμηνευόντων εἰς αὐτὴν ταύτην τὴν πόλιν.
Περὶ ἐθνικοῦ δὲ κέντρου προκειμένου, ἐννοεῖται ὅτι μετὰ τὸν Πατριάρχην ἐπεσκέφθην ἀμέσως τὸν Γενικὸν ἡμῶν Πρόξενον· ἀλλὰ περὶ ἐκείνου, ἰσαδέλφου μοι φίλου ὄντος, μοὶ ἐπιβάλλεται σιγή, ἣν ἱκανῶς ἀναπληροῖ ἡ κοινὴ γνώμη.
Μετὰ τὸ μεγαλούργημα τῶν ὁδῶν ἠθέλησα νὰ ἰδῶ καί τινα τῶν ἄλλων ἔργων τῶν ἡμετέρων ὁμογενῶν, καὶ ἅμα εὐκαιρήσας μετέβην τὸ πρῶτον εἰς τὸ ἐθνικὸν νοσοκομεῖον. Λέγω δὲ ἐθνικὸν, οὐχὶ διότι ὁ φίλος μου, ὁ πρῷην, πονηρῶς μειδιῶν, μοὶ εἶπεν ὅτι θὰ ἰδῶ καὶ θὰ πεισθῶ ὅτι δὲν εἶναι δημοτικόν, ἀλλὰ διότι ἐν Ἀλεξανδρείᾳ ἕκαστον ἔθνος ἔχει τὸ νοσοκομεῖόν του· καὶ πρέπει νὰ πιστεύσω ὅ, τι ὑπὸ πολλῶν μοὶ ἐρρέθη περὶ τῆς ὑπεροχῆς τοῦ ἡμετέρου ὑπὲρ πάντα τὰ ἄλλα, διότι εἰς πολλὰς τῆς Εὐρώπης πόλεις ἐπεσκέφθην νοσοκομεῖα ἐπίσημα καὶ μεγάλα, ἀλλ’ οὐδαμοῦ εὗρον περισσοτέραν τάξιν, μᾶλλον λάμπουσαν ἐν πᾶσι καθαριότητα, συγκινητικωτέραν περιποίησιν, μᾶλλον εὐσυνείδητον ἰατρικὴν ἐπιμέλειαν. Οἱ ἐν τῷ εὐρυχώρῳ, εὐαέρῳ, ἀγρύπνως ἐπιτηρουμένῳ καὶ πάντων τῶν θεραπευτικῶν μέσων ἀφθονοῦντι καταστήματι διαιτώμενοι μοὶ ἐφά-
