σωσι τὴν τάξιν αὐτῶν. Εἰς τὸν Μέγαν Ὠκεανὸν αἱ Παλίῤῥοιαι εἶναι δύο περίπου ποδῶν, ἐν ᾧ εἴς τινα παράλια, οἷον εἰς τὰ τῆς Γαλλίας εἰς τὴν Μάγχην, εἶναι ἐνίοτε 40—50 ποδῶν· εἰς δὲ τὰς μικρὰς θαλάσσας, οἷον εἰς τὴν Μεσόγειον, γίνονται πολλὰ ὀλίγον ἐπαισθηταί.
168. Ἓν ἄλλο φαινόμενον παράδοξον εἶναι ὁ φωσφορισμὸς τῆς θαλάσσης, ὅστις κατ’ ἐξοχὴν παρατηρεῖται μεταξὺ τῶν τροπικῶν. Ἡ ἐπιφάνεια τοῦ ὕδατος φαίνεται ἀποστίλβουσα, ὥς τι ὕφασμα ἀργυροῦν. Εἰς καθὲν κωπηλάτημα, τὸ κτύπημα τῆς κώπης, ἢ ἡ τριβὴ τοῦ διασχίζοντος τὰ κύματα πλοίου, γεννᾷ πλῆθος σπινθήρων. Ἄλλοτε ἡ θάλασσα φαίνεται λευκὴ ὡς γάλα, κοκκίνη ὡς φωτιὰ, ἢ φαιὰ ὡς ὁ κονιορτός. Τὰ διάφορα ταῦτα φαινόμενα προέρχονται, κατὰ μέγα μέρος, ἀπὸ ἓν ἄπειρον πλῆθος ζωϋφίων μικρῶν, τὰ ὁποῖα ἔχουσι τὴν ἰδιότητα, ὡς αἱ πυγολαμπίδες, ν’ ἀντανακλῶσιν ἓν φῶς ζωηρὸν, ἢ μὲ τὰ διάφορά των χρώματα νὰ παραλλάσσωσι τὸ χρῶμα τῆς ἐπιφανείας τῆς θαλάσσης.
169. Τὰ ὕδατα ταῦτα γεννῶνται ἀπὸ τὰ τοῦ Ὠκεανοῦ, τὰ ὁποῖα μεταμορφούμενα εἰς ἀτμοὺς (133), σηκόνονται εἰς τὸν ἀέρα καὶ συστήνουσι τὰ σύννεφα, διαλυόμενα καὶ αὐτὰ ἔπειτα εἰς βροχήν. Παρετήρησαν ὅτι τὰ ὑψηλὰ ὄρη ἐπισύρουσι τὰ νέφη· καὶ ἐπειδὴ αἱ κορυφαὶ αὐτῶν εὑρίσκονται εἰς μέρος τῆς ἀτμοσφαίρας ψυχρότατον (131), ἐκεῖ ἐπάνω διαλύονται οἱ ἀτμοὶ ἀφθονώτεροι εἰς νερὸν καταπίπτοντες ἢ εἰς χιόνα. Ἐκ τούτων δὲ συστήνονται τὰ παγεῖα, ἢ σωροὶ πάγων καὶ χιόνων κοκκαλιασμένων, οἱ ὁποῖοι λυόμενοι καὶ ἀνανεούμενοι ἀκαταπαύστως γίνονται ἄφθονοι πηγαὶ ὑδάτων· ὅθεν τὰ ὄρη ταῦτα εἶναι οἱ κυριώτεροι ὑδροδόχοι, οὕτως εἰπεῖν, τῶν ὑδάτων τῆς ξηρᾶς.
170. Τὰ νερὰ διαπερῶσι τὴν ἐπιφάνειαν τῆς Γῆς, ἐνσταλάζοντα μέσα εἰς αὐτὴν, καὶ συνάγονται εἰς ὑδροδόχους· ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐκρέοντα συνιστῶσι τὰς πηγάς. Αἰ δὲ πηγαὶ λέγονται διαρκεῖς ἢ ἀένναοι, ἐὰν ῥέωσιν ἀδιαλείπτως· διαλείπουσαι δὲ, ἐὰν ὁ ῥοῦς των ὑπόκηται εἴς τινας μεταβολὰς ἢ στερεόσεις περιοδικάς· μεταλλικαὶ, ἐὰν τὰ νερὰ αὐτῶν περιέχωσι διαλελυμένας οὐσίας τινας μεταλλικάς. Ὀνομάζονται δὲ καὶ ἰαματικαὶ, ὅταν ἦναι ὠφέλιμα τὰ νερά των εἰς ἰατρείαν τινῶν ἀσθενειῶν ἢ νοσημάτων. Τὰ δὲ νερὰ ταῦτα εἶναι ψυχρὰ ἢ θερμά· εἰς τὴν τελευταίαν περίπτωσιν λέγονται λουτρὰ, ἢ θερμὰ νερὰ ἁπλῶς.
