νουν ὁλοτελῶς τὸν χειμῶνα. Εἰς τὴν 70° οἱ πάγοι ἐπιπλέουσι παντοτεινά· εἰς δὲ τὴν 80° μοῖραν αἱ θάλασσαι εἶναι διὰ παντὸς πεδιάδες πάγου.
161. Εἰς πολλῶν εἰδῶν κινήσεις ὑπόκειται ἡ ὑγρὰ οὐσία τῶν ὑδάτων. Αἱ μὲν ἐξ αὐτῶν ἐπηρεάζουσι μόνον τὴν ἐπιφάνειαν τοῦ ὕδατος ἄλλαι δὲ ἓν μέρος τοῦ ὄγκου του· καὶ ἄλλαι, τὸν ὄγκον αὐτοῦ ὁλόκληρον.
Αἱ πρῶται προέρχονται ἀπὸ κινήσεις τῆς Ἀτμοσφαίρας, αἱ ὁποῖαι ταράσσουσι τὴν ἐπιφάνειαν τῶν ὑδάτων. Μακρὰ ταραχὴ καὶ ἐπίμονος ἀνακυλίει ἐλαφρῶς τὰς ἀνωτέρας στιβάδας τοῦ ὑγροῦ ἐπ’ ἀλλήλας· οἷον οἱ κυματισμοί οἱ λεγόμενοι μακροκύματα. Ἂν ἦναι ταχύτεροι καὶ ἰσχυρώτεροι, κάμνουσι τὰ κύματα. Μία μεγάλη ταραχὴ στιγμιαία προξενεῖ τὰς τρικυμίας, καθ’ ἂς τὰ κύματα ἐνίοτε ἀνυψόνονται εἰς ὕψος μέγιστον· ἀλλὰ καὶ τότε, ὡς ἐβεβαιώθησαν ἐκ πείρας, τὸ νερὸν μένει ἀτάραχον εἰς τὸ βάθος μιᾶς ἑκατοστύος ποδῶν.
162. Αἰ δεύτεραι λέγονται ῥεύματα, διαιρούμενοι εἰς γενικὰ καὶ εἰς μερικά. Τὰ γενικὰ ῥεύματα εἶναι δύο· ά) Τὸ Πολικὸν ῥεῦμα, φέρον τὰ ὕδατα ἀπὸ τοὺς Πόλους πρὸς τὸν Ἰσημερινόν· Ὅτι δὲ ὑπάρχει τοῦτο, ἀποδεικνύεται ἀπὸ τὴν φορὰν τῶν εἰς τοὺς Πόλους πάγων, οἵτινες καταφέρονται ἐπιπλέοντες ἀπ’ Ἄρκτου πρὸς Μεσημβρίαν, ἕως οὗ διαλυθῶσιν ὑπὸ τῆς θερμότητος· β′.) Τὸ Τροπικὸν ῥεῦμα, μεταξὺ τῶν τροπικῶν φερόμενον ἀπὸ Ἀν: πρὸς Δυσ: κατὰ κίνησιν ἐναντίαν εἰς τὴν περιστροφὴν τῆς γηΐνου σφαίρας· ἡ δὲ αἰτία αὐτοῦ εἶναι ὁμοία μὲ τὴν τῶν ἀλιζῶν ἀνέμων (137). Καὶ αὐτὸ δὲ παράγεται ἀπὸ τὰ ὕδατα τοῦ Πολικοῦ ῥεύματος, τὰ ὁποῖα φθάνοντα μεταξὺ τῶν τροπικῶν δὲν ὑπείκουσι παρευθὺς εἰς τὴν περιστροφικὴν κίνησιν τῆς Γῆς, ἐπιπλέον ταχυνομένην, καθ’ ὅσον πλησιάζει τις εἰς τὸν Ἰσημερινόν. Φαίνονται λοιπὸν διευθυνόμενοι πρὸς Δυσμὰς, ἐπειδὴ μένουσί τινα καιρὸν σχεδὸν στάσιμα.
163. Τὸ μέγα ῥεῦμα τοῦτο, προσβάλλον εἰς διάφορα μέρη ἐναντίον ἠπείρων καὶ σωρειῶν νήσων. γεννᾷ ἄλλα πολλὰ ῥεύματα μερικὰ, τῶν ὁποίων τὰ πρώτιστα εἶναι· ά.) Εἰς τὸν Ἀτλαντικὸν Ὠκεανὸν τὸ λεγόμενον ῥεῦμα τοῦ Κόλπου, φερόμενον ἀπὸ Μ: πρὸς Ἄρκ: κατὰ τὸ μῆκος τῶν Ἀν: παραλίων τῆς Βορείου Ἀμερικῆς· τὸ Βρασιλιανὸν ῥεῦμα, φερόμενον πρὸς Μ: παρὰ τὰ ἀνατολικὰ παράλια καὶ ἕως εἰς τὴν νοτίαν ἄκραν τῆς Μεσημβρινῆς Ἀμερικῆς· β′) Εἰς τὸν Μέγαν Ὠκεανὸν ἄλλο μέγα ῥεῦμα, ῥέον ἀπὸ Μ: πρὸς Β: παρὰ τὰ ἀνατολικὰ παράλια τῆς Νέας Ὁλλανδίας, καὶ ἄλλο Β: Ἀν: ῥέον πρὸς τὸ Μ: Δ: παρὰ τὴν παραλίαν τῆς Ἀφρικῆς.
