Σελίδα:Γεωγραφία Στοιχειώδης.pdf/63

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
47
ΠΕΡ. Β′. ΜΕΡΟΣ Α′. ΒΙΒΛ. Β′. ΚΕΦ. Β′.

σίον τῆς Ἀμερικῆς τὴν Τεῤῥανόβαν, τὴν Ῥεγάλην (Βασιλικὴν) νῆσον, τὰς Λουκάϋας, τὸν Σαινδομίγκον, Κούβαν, Ἰαμαΐκαν, καὶ τὰς Ἀντίλλας εἰς τὸν κόλπον τοῦ Μεξικοῦ, καὶ τὰς Βερμούδας.

123. Ὁ Μέγας Ὠκεανὸς εἶναι κατεσπαρμένος ἀπὸ χορείας ἢ ἀρχιπελάγη νήσων. Αἰ κυριώτεραι ἐξ αὐτῶν εἶναι, τὸ κινδυνῶδες Ἀρχιπέλαγος, αἱ νῆσοι τῆς Ἑταιρείας, αἱ τῶν Θαλασσοπόρων, αἱ τῶν Φίλων, ἡ Νέα Ζελάνδα, ἡ Νέα Καληδονία, αἱ Μυλγραῦαι, αἱ Μαριᾶναι, αἱ Καρολῖναι, αἱ Σανδβῖχαι, αἱ Ἀλουτιαναὶ, πλησίον τῶν Β-Δ: παραλίων τῆς Ἀμερικῆς, αἱ Κουρίλαι καὶ αἱ νῆσοι τῆς Ἰαπονίας πλησίον τῆς Ἀσίας.

124. Εἰς τὸν Ἰνδικὸν Ὠκεανὸν κεῖται ἡ Μαδαγασκάρη, αἱ Κομόραι, ἡ νῆσος Βουρβώνη καὶ ἡ τῆς Φράντσας παρὰ τὰς ἀκτὰς τῆς Ἀφρικῆς· αἱ Λακεδίβαι, αἱ Μαλεδίβαι, ἢ Κεϋλάνη πλησίον τῆς Ἀσίας.

125. Μεταξὺ τοῦ Ἰνδικοῦ καὶ τοῦ Μεγάλου Ὠκεανοῦ ὑπάρχουσι παρομοίως νῆσοι, τῶν ὁποίων μεγίστη εἶναι ἡ Νέα Ὁλλανδία. Χωρίζεται δὲ ἀπὸ τὴν Γῆν τοῦ Οὐανδιεμήνου πρὸς Μ: διὰ τοῦ πορθμοῦ τοῦ Βάσσου. Πρὸς Ἄρ. κεῖνται αἱ νῆσοι Μολοῦκαι, αἱ τῆς Σόνδας καὶ αἱ Φιλιππίναι· ἡ χώρα τῶν Παπούων, ἢ ἡ Νέα Γουϊνέα, ἡ Νέα Ἰρλανδία, καὶ αἱ νῆσοι τοῦ Σαλομῶντος.

126. Εἰς τὴν Β: Παγωμένην θάλασσαν εὑρίσκεται ἡ Ἰρλανδία, ἡ Σπιτσεβέργη εἰς τὰς 80° τοῦ πλάτους, καὶ ἡ Νέα Ζέμβλα πρὸς Ἄρ: τῆς Ἀσίας.

Τοιουτοτρόπως ἡ γήϊνος σφαῖρα σύγκειται ἐκ δύο κυρίων μερῶν: τὸ ἓν εἶναι στερεὸν, ἤγουν ἡ ξηρά· τὸ δὲ ἕτερον, ὑγρὸν, συστημένον ὑπὸ τῶν θαλασσῶν. Ἀλλὰ πρὶν διαλάβωμεν περὶ ἑκάστου τούτων, πρέπει πρῶτον νὰ εἴπωμεν ὀλίγα τινὰ περὶ τῆς ἀτμοσφαίρας τῆς περικυκλούσης ἀμφότερα τὰ εἰρημένα μέρη.


ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β′.
Περὶ τῆς ἀτμοσφαίρας.

127. Ἡ ἀτμοσφαῖρα συγκροτεῖται ὑπὸ τοῦ ἀθροίσματος ὅλων τῶν ῥευστῶν τῶν περικυκλούντων τὴν σφαῖραν· αὐτὰ δὲ τὰ ῥευστὰ ἢ ἀερόμορφα σώματα δύναταί τις νὰ διαιρέσῃ εἰς τρία. Πρῶτος εἶναι ὁ κυρίως λεγόμενος ἀήρ· ἔπειτα οἱ ἀτμοὶ, καὶ τὰ ἀερόμορφα ῥευστά. Ὅσα γίνονται εἰς τὴν ἀτμοσφαῖραν φαινόμενα, ὀνομάζονται γενικῶς μετέωρα, διαιρούμενα κοινῶς εἰς πυρώδη, ὐδατώδη καὶ εἰς φωτεινά· ἡ δὲ διαλαμβάνουσα περὶ αὐτῶν ἐπιστήμη λέγεται Μετεωρολογία.