Σελίδα:Γεωγραφία Στοιχειώδης.pdf/53

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
37
ΠΕΡ. Β′. ΜΕΡΟΣ Α′. ΚΕΦ. Β′.

προτέρας 27 ἡμ. 7 ὥρ. κάμνουσιν 29 ἡμ. καὶ 12 ὥρ. αὕτη δὲ εἶναι ἡ συνοδικὴ περιφορὰ ἢ ὁ σεληνιακὸς μήν ([1]).

89. Φασεισ. Ἡ Σελήνη εἶναι σῶμα σκιερὸν, λαμβάνον τὸ φῶς ἀπὸ τὸν Ἥλιον. Περιστρεφομένη περὶ τὴν Γῆν δεικνύει εἰς ἡμᾶς ἀπὸ διαφόρους ὄψεις τὸ φωτισμένον μέρος αὐτῆς, καὶ ἐκ τούτου προέρχονται αἱ λεγόμεναι φάσεις αὐτῆς, τουτἔστι τὰ διάφορα σχήματα, ὑπὸ τὰ ὁποῖα καθορᾶται ἐκ τῆς Γῆς· Αὐταὶ δ’ αἱ φάσεις εἶναι ὀκτὼ αἱ κυριώτεραι εἰς 3 ½ ἡμερῶν διάστημα ἀλλήλας διαδεχόμεναι.

90. Ἔστω εἰς τὸ σχῆμα 15: Η ὁ Ἥλιος, ΓΕ ἡ Γῆ, Ν Ο Κ Ο′ ΡΟ″ Κ′ Ο″′ ἡ τροχιὰ τῆς Σελήνης. Ὅτε ἡ Σελήνη εἰς τὸ Ν οὖσα εὑρίσκεται μεταξὺ τῆς Γῆς καὶ τοῦ Ἡλίου, τὸ ἥμισυ αὐτῆς μέρος τὸ σκοτεινὸν αβγ, εἶναι ἐστραμμένον πρὸς τὴν Γῆν. Τότε ἡμεῖς δὲν δυνάμεθα νὰ ἴδωμεν τὴν Σελήνην, καὶ αὐτὴν τὴν στιγμὴν ὀνομάζουσι νέαν Σελήνηνσυζυγίαν καὶ σύνοδον. Δύο ἡμέρας ἔπειτα, περὶ τὴν δύσιν τοῦ Ἡλίου, ἀρχίζει νὰ φαίνεται ἓν μικρὸν μέρος τοῦ φωτισμένου Σεληνιακοῦ ἡμισφαιρίου, ὡς μηνίσκος λεπτός.

91. Μετά τινας ἡμέρας ἐρχομένης τῆς Σελήνης εἰς τὸ Ο, ἓν τεμάχιον τοῦ φωτισμένου ἡμισφαιρίου αὐτῆς ὁρᾶται ἐκ τῆς Γῆς, ὡς μηνίσκος παχύτερος· τοῦτο λέγεται πρῶτον ὄγδοον τῆς Σελήνης, διότι φαίνεται τὸ ὄγδοον αὐτῆς, ἢ τὸ τέταρτον τοῦ φωτισμένου ἡμισφαιρίου.

92. Ἑπτὰ ἡμέρας μετὰ τὴν στιγμὴν τῆς συζυγίας ἡ Σελήνη διατρέχει τὸ τέταρτον τῆς τροχιᾶς της, ἕως εἰς τὸ Κ· τὸ ἥμισυ τοῦ φωτισμένου ἡμισφαιρίου εἶναι ἐστραμμένον πρὸς τὴν Γῆν· καὶ τότε, λεγομένης διχοτόμου, εἶναι τὸ πρῶτον τετραγωνισμὸς αὐτῆς.

93. Εἰς τὸ Ο′ ἡ Σελήνη δεικνύει τὰ ⅝ τοῦ φωτισμένου μέρους αὐτῆς, εἰς δὲ τὸ Ρ φαίνεται ὅλον τὸ ἡμισφαίριον· τότε λέγεται Πανσέληνος, ἢ ἀντίθεσις αὐτῆς, ὡς ἐστραμμένου ὄντος ὅλου τοῦ φωτισμένου ἡμισφαιρίου πρὸς τὴν Γῆν.


  1. Περιοδικὴ Περιφορὰ τῆς Σελήνης λέγεται ἡ ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ σημείου τῆς ἰδίας τῆς τροχιᾶς ἐπὶ τὸ αὐτὸ σημεῖον ἀποκατάστασίς της, γινομένη εἰς 27 ἡμέρ. 7 ὥρ. Συνοδικὴ δὲ Περιφορὰ λέγεται ὁ καιρὸς, εἰς τὸν ὁποῖον ἡ Σελήνη ἀπὸ μίαν συζυγίαν μὲ τὸν Ἥλιον ἀποκαθίσταται πάλιν εἰς ἄλλην συζυγίαν ὡς πρὸς τοὺς παρατηροῦντας ἐκ τῆς γῆς· ἀλλ’ ἕως νὰ κάμῃ μίαν περιοδικὴν περιφορὰν η Σελήνη, περιτρέχουσα τὴν τροχιάν της ὅλην, ὁ Ἥλιος ἐπὶ τῆς ἐκλειπτικῆς φαίνεται ὅτι διατρέχει ἀνατωλικότερον 27° περίπου ὅθεν ἡ Σελήνη διὰ νὰ συζευχθῇ πάλιν μὲ τὸν Ἥλιον, ἤγουν νὰ παρεμπέσῃ ἴσα μεταξὺ Ἡλίου καὶ Γῆς, πρέπει νὰ διατρέξῃ τὰς 27 μοίρ. είς 2 ἡμ. 5 ὥρ. καὶ ν’ ἀπαρτίσῃ τὴν συνοδικήν της περίοδον. --- τῆς Σειρ. τοῦ Κούμ. Υ. 7 σελ. 254 καὶ ἐ.