Σελίδα:Γεωγραφία Στοιχειώδης.pdf/47

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
31
ΠΕΡ. Β′. ΜΕΡΟΣ Α′. ΚΕΦ. Β′.

πτουσιν ἐκ τῶν δύο τούτων αἰτιῶν, τὰς ὁποίας ἤδη εὐκόλως δυνάμεθα νὰ ἐννοήσωμεν. ά) Τὸ θέρος αἱ Ἡλιακαὶ ἀκτῖνες προσβάλλουσι πλέον καθέτως τὸ βόρειον ἡμισφαίριον· τὸν δὲ χειμῶνα ἔρχονται πλέον πλαγιώτεραι εὑρισκομένου τοῦ Ἡλίου εἰς τὸν τροπικὸν τοῦ Αἰγόκερω ττ′, β′.) Τὸ θέρος, ὅτε αἱ ἡμέραι εἶναι μεγαλήτεραι, ὁ Ἥλιος μένει πλειότερον καιρὸν ἐπὶ τοῦ ὁρίζοντος, ἡ δὲ θερμότης ὄχι μόνον δὲν ἔχει ἱκανὸν καιρὸν, ὥστε νὰ διασκεδασθῇ κατὰ τὴν μικρὰν διάρκειαν τῶν νυκτῶν, ἀλλὰ καὶ καθ’ ἡμέραν νέα ἄλλη προστίθεται. Τὸν χειμῶνα λαμβάνουσι χώραν αἱ δύο αἰτίαι ἀντιστρόφως.

76. Ὡς πρὸς τὸν βαθμὸν δὲ τῆς θερμότητος τῆς ἐπικρατούσης εἰς τοὺς διαφόρους τόπους τῆς γηΐνου σφαίρας, διαιροῦσι ταύτην κατ’ ἐκεῖνον εἰς πέντε ταινίας ἢ ζώνας λεγομένας ἡ μὲν ὀνομάζεται διακεκαυμένη ζώνη, καὶ περιέχεται μεταξὺ τῶν δύο τροπικῶν· αἱ δύο εὔκρατοι ζῶναι, μεταξὺ τῶν τροπικῶν καὶ τῶν πολικῶν κύκλων· καὶ δύο τέλος κατεψυγμέναι, ἡ κάθε μία ἐντὸς ἑνὸς τῶν Πολικῶν κύκλων περιεχομένη.

77. διαρκεια τησ ημερασ. Αἰ ἡμέραι αὐξάνουσι καθ’ ὅσον τις ἀποχωρεῖ ἀπὸ τοῦ Ἰσημερινοῦ (72), εἰς τρόπον ὥστε τὸ μέγεθος τῆς μεγαλητέρας ἡμέρας διαφέρει εἰς ἕκαστον πλάτος. Ὑπὸ μὲν τὸν Ἰσημερινὸν εἶναι πάντοτε ἡ ἡμέρα 12 ὡρῶν, ἐπειδὴ αὐτὸς ὁ κύκλος κόπτεται πάντοτε εἰς δύο ἶσα μέρη ὑπὸ τῆς γραμμῆς τῆς ὁριζούσης τὸ φῶς· εἰς δὲ τὸν Πολικὸν κύκλον εἶναι 24 ὡρῶν, ἐπειδὴ τὴν ἡμέραν τῶν τροπῶν αἱ ἡλιακαὶ ἀκτῖνες φθάνουσιν εἰς 23° ἀπὸ τὸ ἕτερον μέρος τοῦ πολικοῦ κύκλου, ὥστε οὗτος ὁλόκληρος φωτίζεται. Εἰς τὸν Πόλον ἡ μακροτάτη ἡμέρα εἶναι ἓξ μηνῶν, διότι ἀπὸ τὴν ἐαρινὴν Ἰσημερίαν ἕως τὴν φθινοπωρινὴν ὁ βόρειος Πόλος βλέπει ἀκαταπαύστως τὸν Ἥλιον, καὶ ἀμοιβαίως πάλιν ἔχει ἓξ μῆνας νύκτα, μένων ἀφώτιστος ἀπὸ τὴν φθινοπωρινὴν Ἰσημερίαν ἕως τὴν ἐαρινήν.

78. κλιματα. Διὰ ταῦτα οἱ παλαιοὶ Γεωγράφοι εἶχον διῃρημένον τὸ μεταξὺ τοῦ Ἰσημερινοῦ καὶ τοῦ Πόλου διάστημα εἰς 30 μέρη, τὰ ὁποῖα ὠνόμαζον Κλίματα (ἤγουν ἐγκλίσεις), ἐκ τῶν ὁποίων 24 περιείχοντο μεταξὺ τοῦ Ἰσημερινοῦ καὶ τοῦ Πολικοῦ κύκλου, καὶ 6 μεταξὺ τούτου καὶ τοῦ Πόλου. Τὰ πρῶτα ὀνομάζονται κλίματα ἡμιωριαῖα, διότι δεικνύουσιν, ὅτι αἱ μέγισται ἡμέραι αὐξάνουσι καθ’ ἡμίσειαν ὥραν· τὰ δὲ δεύτερα λέγονται μηνιαῖα, ἐπειδὴ ἡ αὔξησις αὕτη εἶναι ἑνὸς μηνός. Ἄλλα 30 κλίματα λογίζονται καὶ εἰς τὸ Νότιον ἡμισφαίριον, 24 δηλ. ἀπὸ τοῦ Ἰσημερινοῦ μέχρι τοῦ ἀνταρκτικοῦ Πολικοῦ κύκλου, καὶ 6 μεταξὺ τούτου καὶ τοῦ ἀνταρκτικοῦ Πόλου· καὶ