Σελίδα:Γεωγραφία Στοιχειώδης.pdf/321

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
305
ΠΕΡ. Β′. ΜΕΡΟΣ Β′. ΒΙΒΛ. Β′. ΚΕΦ. Δ′.

καπνὸν ὑπεράνω τῶν πάγων. Τοῦτο τὸ καταπληκτικὸν ὅρος ἐπωνόμασεν ὁ θαλασσοπόρος Ἔρεβον, καὶ μετά τινας παρατηρήσεις, ἐκ τῶν ὁποίων ἐξήγαγεν ὅτι καὶ παρὰ τὸν Ἀνταρκτικὸν Πόλον ὑπάρχει, ὡς καὶ εἰς τὸν Βόρειον, εἷς καὶ μόνος Μαγνητικὸς Πόλος, ἔσπευσε ν’ ἀπομακρυνθῇ ἀπὸ τοὺς φρικτοὺς ἐκείνους τόπους, εἰς τοὺς ὁποίους ἅπαξ ἐγκλεισθεὶς ἐκινδύνευσε νὰ μείνῃ αἰχμάλωτος καὶ θῦμα τοῦ αἰωνίου χειμῶνος.

Ἄλλος πρὸ τούτου θαλασσοπόρος Γάλλος κατὰ τὸ 1828 ἀρχὰς Φεβρουαρίου (δηλ: ὑπερμεσοῦντος τοῦ θέρους τοῦ κατὰ τὸ Νότιον ἡμισφαίριον) ἀπήντησε ῥῆγμά τι τοῦ συνεχοῦς πάγου, διευθυνόμενον πρὸς Νότον, καὶ εἰσχωρήσας εἰς αὐτὸ μ’ ἐλπίδα τοῦ νὰ προσεγγίσῃ εἰς τὸν Νότιον πόλον, ἐπροχώρησε μέχρι τῆς 74° 15′, ὅπου αἴφνης εὑρεθεὶς περικυκλωμένος πανταχόθεν ἀπὸ σωροὺς ὑψηλοτάτων πάγων μετὰ μεγάλους κινδύνους ἠδυνήθη νὰ ἐλευθερωθῇ καὶ νὰ ἐπιστρέψῃ πρὸς τὴν Ἀμερικήν ([1]). Ἀπὸ τὴν μεγάλην δ’ ἔκτασιν τῶν πάγων τούτων, ἐκτεινομένων πολὺ πλέον πρὸς τὸν Τροπικὸν ἢ οἱ τοῦ Ἀρκτικοῦ πόλου, καὶ ἀπὸ ὁμοίας ἀνακαλύψεις Ἀνταρκτικῆς Γῆς γενομένας εἰς τὸ Ἀνατ: ἡμισφαίριον, ἐξάγεται ὅτι ὁ Νότιος πόλος καλύπτεται ὑπὸ ξηρᾶς πολὺ πλέον ἐκτεταμένης ἀπὸ τὴν περὶ τὸν Β: πόλον.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε′.
ΠΕΜΠΤΟΝ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Η ΩΚΕΑΝΙΑ.

550. Ὀνομάζουσι πέμπτον μέρος τοῦ κόσμου, ἢ κόσμον Ἐνάλιον ἢ καὶ Ὠκεανίαν (113), ὅλας τὰς νήσους τὰς κειμένας πρὸς Μ: τῆς Ἀσίας ὁμοῦ μὲ τὴν Νέαν Ὁλλανδίαν, καὶ μ’ ὅλας τὰς διεσπαρμένας νήσους εἰς τὸν Μέγαν Ὠκεανὸν, διότι ἔχουσι χαρακτηριστικὰ ἴδια, τὰ ὁποῖα, ὡς πρὸς τοὺς κατοίκους καὶ τὰ προϊόντα των, διακρίνουσιν αὐτὰς ἀπὸ τὰ λοιπὰ μέρη τῆς Γῆς.


  1. Ἰδοὺ πῶς ὁ Γάλλος θαλασσοπόρος ἐκφράζεται περὶ τῆς ἀπεράντου ἐκείνης πεπηγμένης πεδιάδος, ἥτις τῷ ἔκλειε τὸν παραιτέρω πλοῦν. Αὐστηρὰ, λέγει, ἡ ὄψις αὐτῆς καὶ μεγαλοπρεπεστάτη· ἐν ᾧ ἀνυψοῖ τὴν ψυχὴν, τὴν πληροῖ συγχρόνως καὶ τρόμου τινὸς ἀκουσίου· οὐδαμοῦ ἀλλοῦ ὁ ἄνθρωπος δὲν αἰσθάνεται τὴν σμικρότητά του.... Μέχρι τῶν περάτων τοῦ ὁρίζοντος, ἀπὸ ἀνατολῶν μέχρι δυσμῶν, ἐξετείνετο ἀπέραντος πεδιὰς ὄγκων πάγων παντοιομόρφων, συγκεχυμένως ἐῤῥιμμένων εἰς ἄτακτον ἐπισώρευσιν. Ὅταν ἤρχισαν νὰ διαλύωνται, τὸ ὕψος τῶν πλείστων ἐξ αὐτῶν ἦτον 4 ἕως 5 μέτρων μόνον, ἀλλ’ ἐν τῷ μεταξύ ὑψοῦντό τινες μέχρι 30 καὶ 40 μέτρων, καὶ εἶχον ἀναλόγους καὶ τὰς λοιπὰς διαστάσεις των. Ἐφαίνοντο δὲ οὗτοι ὡς μεγάλα ἀλαβάστρινα οἰκοδομήματα προέχοντα ἐπὶ πόλεως ὅλης μαρμαροκτίστου. Συνήθως ἐπὶ τῶν πάγων τούτων ἐπικάθηται ὁμίχλη πυκνὴ, καὶ τότε τὸ χρῶμά των εἶναι ὑπόφαιον· ἀλλ’ ἄν ποτε ὁ ἄνεμος ἀποσύρῃ τὴν ὁμίχλην καὶ ὁ ἥλιος προσβάλῃ τὴν πεπηγμέμην ἔκτασιν, τότε παριστᾷ αὕτη ἐξαίσιον ὀπτικὸν ἀποτέλεσμα· φαίνεται ὡς ἀπέραντος πόλις ἔχουσα τὰς οἰκίας της, τοὺς ναούς της, τὰ κωδωνοστάσιά της, τὰ τείχη της· ἐπὶ τῆς νεκρᾶς δὲ ταύτης πόλεως ἐπικρατεῖ ἐντελής σιωπὴ, καὶ ὁ μόνος τῆς ζωῆς παραστάτης εἶναι παροδικόν τι πτηνόν ἀψόφως περιϊπτάμενον, ἢ κῆτός τι βαρέως καὶ πενθίμως φυσῶν, καὶ διακόπτον ἐνίοτε τὴν φοβερὰν αὐτὴν μονοτονίαν. (Εὐτέρπης φυλλ. ιή. σελ. 9.)