16,000 ποδ: καὶ μεταλλεῖα πλούσια χρυσοῦ, μάλιστα, ἀργύρου, τὰ ὁποῖα ἐτησίως δίδουσι περὶ τὰ 140 ἑκατομ: δραχ. Εἰς μίαν κοιλάδα τῶν ὑψηλῶν ὀροπεδίων τούτων κεῖται καὶ τὸ Μεξικὸν, ἡ ἀρχαία πρώτ: τοῦ πολιτισμένου βασιλείου, τοῦ κατακτηθέντος ὑπὸ τῶν Ἱσπανῶν κατὰ τὸ 1521.
Μετὰ τοῦ Μεξικοῦ συνέχεται ἡ Χερσόννησος Ὑουκατάνη Β: Ἀν: εἰσχωροῦσα εἰς τὸν Μεξικανικὸν κόλπον, καὶ σχηματίζουσα αὐτὸν μετὰ τῆς κατάντικρυ αὐτῆς Χερσοννήσου τῆς Φλωρίδος. Ἐπὶ τῆς Ὑουκατάνης πρωτ: εἶναι ἡ Μέριδα, καὶ ἡ Καμπέχη εἰς τὰ δυτ: αὐτῆς παράλια, ὅθεν ἐξάγεται καὶ τὸ βαφικὸν ξύλον τὸ λεγόμενον Καμπέχιον. Εἰς τὸ Ν-Ἀν: μέρος τῆς Ὑουκατάνης ἔχουσιν οἱ Ἄγγλοι ἀποικίαν πρὸς ἐμπορίαν αὐτοῦ τοῦ βαφικοῦ ξύλου.
508. Ἐπὶ τῆς Μεξικῆς ὑπάρχουσι πόλεις σημαντικαὶ· Μεξικὸν (κάτ. 250 χιλ:) κείμενον ἐν τῷ μέσῳ μεγάλης λίμνης, καὶ ἐπὶ ὀροπεδίου 7,000 ποδῶν ὑψηλοῦ. Εἶναι ἡ ὡραιοτάτη τῶν τῆς Ἀμερικῆς πόλεων, καὶ θαυμαστὴ διὰ τοῖς πλουσίας ἐκκλησίας. Ἡ τῆς Μητροπόλεως ἔχει πολυέλαιον ἀργυροῦν σφυρήλατον, τόσον μέγαν, ὥστε τρεῖς ἄνθρωποι ἐμβαίνουσιν εἰς αὐτὸν, ὅταν θέλωσι νὰ τὸν καθαρίσωσιν. — Ἡ Πουέβλα-δε-λος-Ἄγγελος (ἡ πόλις τῶν Ἀγγέλων, κάτ. 68 χιλ.) εἰς τὴν χώραν, ὅπου ἔκειτό ποτε ἡ Ὑλασκαλὰ, πρωτεύουσα ἰσχυρᾶς δημοκρατίας, τὴν ὁποίαν ἔλαβε σύμμαχον ὁ Φερνανδῆς Κόρτες διὰ νὰ ὑποτάξῃ τὸ Μεξικόν. — Χολούλα πρὸς Δ: (κάτ. 16 χιλ.) ἱερὰ πόλις τῶν ἀρχαίων Μεξικανῶν, καὶ ἀξιοθέατος νῦν διὰ τὰ ἐν αὐτὴ ἐρείπια ὑπερμεγέθους πυραμίδος κτισμένης ἐξ ἀργίλου καὶ πλίνθων· εἶχε δὲ βάσιν τετράγωνον (ἑκάστη πλευρὰ τῆς ὁποίας ἦτο μακρὰ 480 μ.) 4 ὀροφὰς, καὶ ὕψος 55 μέτρων· ἡ δὲ πολυχρονιότης τόσον μετέβαλεν αὐτὴν κατὰ τὸ σχῆμα, ὥστε ὁμοιάζει μὲ φυσικὸν βουνόν· ἐπί τινος δὲ τῶν ὑψηλοτάτων ἰσοπέδων αὐτοῦ εἶναι κτισμένη ἐκκλησία μήκους 30 μέτρων—Βερακρούζη (κάτ. 14 χιλ.) ὁ πρώτιστος λιμὴν εἰς τὸν Μεξικανικὸν κόλπον, καὶ τὸ κέντρον τοῦ μετὰ τῆς Εὐρώπης ἐμπορίου· ἀλλ’ εἶναι τόπος νοσώδης, εἰς τὸν ὁποῖον νομίζουσιν ὅτι γεννᾶται ἡ Κιτρινοθέρμη.
Εἰς τὸ Μεξικὸν τελεσφορεῖ πᾶν εἶδος τῶν εἰς τροφὴν τοῦ ἀνθρώπου χρησιμευόντων φυτῶν· οἷον· βανάναι, ἀραβόσιτος, γεώμηλα, σῖτος, σίκαλη, κτλ. καὶ ὅμως ὑπόκειται αὐτὸς ὁ τόπος εἰς μεγάλην σιτοδείαν ἐξ αἰτίας τῆς ξηρασίας. Παράγει δ’ ἀφθόνως σάκχαρι, ἰνδικὸν, κακάον, ταβάκον, καὶ βαφικὰ ξύλα, τὰ λεγόμενα τῆς Καμπέχης, καὶ τοῦ Ἀκαίου καὶ ἐβένου, καὶ τὴν Ἰαλάπαν, καὶ τὴν Νοπάλην, ἐφ’ ἧς ζῇ τὸ ἔντομον ἡ Κοχενίλλη, ἐκ τῆς ὁποίας γίνεται τὸ κερμέζιον, ὁμοίως μὲ τὸ ἡμέτερον πρινοκόκκιον. Ἔχει δὲ καὶ μεταλλεῖα χαλκοῦ, μολύβδου, κασσιτέρου, καὶ σιδήρου· τὰ δὲ τοῦ ἀργύρου εἶναι τὰ πλουσιώτατα ὅλων τῶν τῆς Οἰκουμένης, διότι αὐτὰ μόνα δίδουσι κατ’ ἔτος πλειότερον ἄργυρον ἢ ὅσον δίδουσιν ὅλα ὁμοῦ τὰ λοιπὰ μεταλλεῖα τῆς Ἀμερικῆς.
