Σελίδα:Γεωγραφία Στοιχειώδης.pdf/264

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
248
ΣΤΟΙΧ. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

αἱ πυραμίδες δὲ τῆς Γκιζὲχ πλησίον τοῦ Καΐρου κεῖνται, ἐξ ὧν ἡ ὑψηλοτέρα ἔχει 240 ποδ: ὕψος. — Σιοὺθ (Λυκόπολις), ὅθεν ἀναχωροῦσιν αἱ ἀπερχόμεναι εἰς Νιγρητίαν συνοδίαι (κερβάνια). — Γιργὴ, πρωτεύουσα τῆς Ἄνω Αἰγύπτου — Κοσεῒρ, λιμὴν εἰς τὴν Ἐρυθρὰν θάλασσαν, ὅπου ἀποβιβάζονται αἱ πραγματεῖαι αἱ εἰς τὴν Κὲφτ (Κοπτὸν) ἐπὶ τοῦ Νείλου μετακομιζόμεναι. — Λοῦξορ καὶ Καρνὰκ, χωρία ἐπὶ τῆς τοποθεσίας τῶν παλαιῶν Θηβῶν κτισμένα. — Δένδαρα (Τέντυρις), ἀπὸ τὴν ὁποίαν ἐπωνομάσθη ὁ εἰς Παρισίους μετακομισθεὶς Ζωδιακὸς (τοῦ Δενδαρὰχ), περίεργον μνημεῖον τῆς τῶν Αἰγυπτίων ἀστρονομίας καὶ γλυπτικῆς. — Ἐδφοὺ (Ἀπολλωνόπολις μικρὰ) καὶ Ἐσνὲ (Λητόπολις), ὀνομασταὶ διὰ τὰ μεγαλοπρεπῆ των ἀρχαῖα ἐρείπια. — Ἀσσουὰν (Συήνη), ὀλίγον ἀπέχουσα τοῦ τροπικοῦ τοῦ Καρκίνου, καὶ ὄχι πολὺ μακρὰν ἀπὸ τοὺς καταῤῥάκτας τοῦ Νείλου (180). Αὐτοῦ πλησίον ὑπάρχει καὶ ἡ ἐλεφαντίνη νῆσος, ἡ σχηματιζομένη ὑπὸ τοῦ Νείλου, καὶ ἔχουσα μῆκος 4 χιλ: ποδ: καὶ πλάτος 2,400. — Σουὲζ, ἐπὶ τοῦ ὁμωνύμου Ἰσθμοῦ (τοῦ ἑνόνοντος τὴν Ἀφρικὴν μὲ τὴν Ἀσίαν), λιμὴν τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης (κάτ: 1 χιλ:), ὅθεν οἱ Ἄγγλοι δι’ ἀτμοπλοίων ἀνταποκρίνονται μὲ τὴν Καλκούταν. Τούτου τοῦ Ἰσθμοῦ μελετᾶται νῦν ἡ διόρυξις, ὅπως κοινωνήσῃ ἡ Ἐρυθρὰ θάλασσα μετὰ τῆς Μεσογείου πρὸς εὐκολίαν τοῦ μετὰ τῶν Ἰνδιῶν ἐμπορίων. Ἐσυστήθη δὲ νεωστὶ καὶ σιδηρόδρομος ἀπὸ τῆς πόλεως Σουὲζ μέχρι Καΐρου.

ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ. Ἡ Αἴγυπτος, ἀρχαιότατα πολιτισθεῖσα καὶ εἰς αὐτὴν τὴν ἀρχαίαν Ἑλλάδα μεταδώσασα τὰ πρῶτα τῶν τεχνῶν καὶ ἐπιστημῶν σπέρματα, ἐξεβαρβαρώθη ἀλληλοδιαδόχως ὑποδουλουμένη ὑπὸ ξένων ἐθνῶν. Μετὰ τὴν ἀλληλοδιάδοχον κατάκτησιν τῶν Ἑλλήνων καὶ Ῥωμαίων ἀπεσπάσθη κατὰ τὸν Ζ′. αἰῶνα μ. Χ. ἀπὸ τὴν Βυζαντινὴν αὐτοκρατορίαν ὑπὸ τῶν Ἀράβων, οἵτινες κατέκαυσαν καὶ τὴν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ βιβλιοθήκην, τὸ πολυτιμότατον ταμιεῖον τῆς τῶν ἀρχαίων σοφίας. Περὶ δὲ τὸ 1250 ἐξουσιάσθη ὑπὸ τοῦ στρατιωτικοῦ τάγματος τῶν Μαμελούκων, καὶ ὑπετάχθη κατὰ 1517 εἰς τὴν κυριότητα τῶν Τούρκων, ἥτις προσκαίρως διεταράχθη ὑπὸ τῶν Γάλλων κατὰ τὸ 1798· ἀλλὰ τῇ συνεργείᾳ τῆς Ἀγγλίας ἀπεδόθη μετὰ τετραετίαν αὖθις εἰς τὴν Τουρκίαν ὁ τόπος, κατασπαρασσόμενος ὑπὸ τῶν Μαμελούκων. Τούτους δ’ ἐξηφάνισε περὶ τὸ 1811 ὁ Ἀντιβασιλεὺς Μεχμεταλῆς, ὅστις ἔκτοτε ἐφάνη καταγινόμενος εἰς τὴν βελτίωσιν τῆς διοικήσεως καὶ τὴν προαγωγὴν τῆς βιομηχανίας, μεταῤῥυθμίσας τὰ πάντα καὶ τὸν στρατὸν τῆς ξηρᾶς καὶ θαλάσσης, καὶ κατασταθεὶς πραγματικῶς ἰσχυρότερος τοῦ Σουλτάνου, διαμένων ὅμως εἰς αὐτὸν ὑποτελής· διῴκησε δὲ τὸν τόπον ὡς ἀπεριόριστος κυριάρχης μέχρι τοῦ 1848 καταβαρυνθεὶς ὑπὸ ἀσθενείας καὶ ὑπὸ τοῦ γήρατος. Εἷς τῶν υἱῶν του ἀνεγνωρίσθη διάδοχος αὐτοῦ ἀποθανόντος τὸν Ἰούλιον τοῦ 1849, καὶ ἔκτοτε κατέστη ἡ Σατραπεία αὕτη διαδοχικὴ εἰς τὴν αὐτὴν γενεάν.