Σελίδα:Γεωγραφία Στοιχειώδης.pdf/204

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
188
ΣΤΟΙΧ. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

Πίνδου καταβαίνων, καὶ διὰ τῆς Αἰτωλίας καὶ Ἀκαρνανίας χυνόμενος εἰς τὸ Ἰόνιον πέλαγος, ἄντικρυ τῆς Κεφαλληνίας. Ὁ Σπερχειὸς (Ἑλλάδα κοινῶς), χυνόμενος κάτωθεν τῶν Θερμοπυλῶν· ὁ Ῥουφιὰς (Ἀλφειὸς) εἰς τὴν Ἤλιδα τῆς Πελοποννήσου· ὁ Πάμισος εἰς τὴν Μεσσηνίαν, καὶ ὁ Ἴρις (Εὐρώτας) εἰς τὴν Λακωνίαν. Λίμναι δὲ ὀνομασταὶ εἰς μὲν τὴν Στερεὰν Ἑλλάδα εἶναι ἡ Κωπαῒς (Τοπόλια) εἰς τὴν Λεβαδείαν, καὶ ἡ Τριχωνιὰς εἰς τὴν νῦν ὁμώνυμον αὐτῆς ἐπαρχίαν· εἰς δὲ τὴν Πελοπόννησον εἶναι ἡ Στύμφαλος, ἡ Φενεὸς καὶ ἡ Λέρνη.

Διαιρεῖται δὲ πολιτικῶς ἡ νῦν Ἑλλὰς εἰς δέκα νομοὺς, ἐξ ὧν ἡ μὲν Πελοπόννησος περιέχει νομοὺς 5 καὶ κατοίκους 562,341 (εἰς δὲ τοὺς ἀρχαίους χρόνους εἶχεν ἕως 2 ἑκατομ.)· ἡ δὲ Στερεὰ Ἑλλὰς (ἥτις διαιρεῖται εἰς Ἀνατολικὴν καὶ εἰς Δυτικὴν Στερεὰν Ἑλλάδα), περιέχει τρεῖς νομοὺς καὶ κατοίκους 293,104. Οἱ λοιποὶ δύο νομοὶ συγκροτοῦνται ἐκ τῶν νήσων, ἔχοντες πληθ. 211,771. Ἕκαστος δὲ νομὸς ὑποδιαιρεῖται εἰς ἐπαρχίας, καὶ ἑκάστη ἐπαρχία εἰς δήμους, οἵ τινες ἦσαν ἕως 430, νῦν δὲ συγχωνευθέντες συμποσοῦνται εἰς 275, τασσόμενοι εἰς τάξεις τρεῖς (Α′. τάξεως, Β′. καὶ Γ′.) ἀναλόγως τοῦ ἀριθμοῦ τῶν κατοίκων. Ἕκαστος δῆμος ἔχει ἕνα δήμαρχον καὶ ἓν συμβούλιον δημοτικὸν, οἵ τινες διαχειρίζονται τὰ τοπικὰ πράγματα ὑπὸ τὴν ἐποπτείαν τῆς Κυβερνήσεως, ἐκλεγόμενοι ὑπὸ τῶν δημοτῶν. Ἕκαστος δὲ Νομὸς διοικεῖται, ὑπὸ ἑνὸς Νομάρχου, ἔχοντος ὑπ’ αὐτὸν τοὺς κατ’ ἐπαρχίας Ἐπάρχους, διοριζομένους καὶ τούτους ὑπὸ τῆς Κυβερνήσεως ([1]).

Πρὸς διανομὴν δὲ τῆς δικαιοσύνης ὑπάρχουσιν εἰς πάντα μὲν δῆμον σημαντικὸν ἓν Εἰρηνοδικεῖον· εἰς ἑκάστην δὲ πρωτεύουσαν νομοῦ ἓν Πρωτοδικῶν δικαστήριον· δύο δὲ Ἐφετῶν, ἓν εἰς Ναύπλιον καὶ ἕτερον εἰς Ἀθήνας, ὅπου ἑδρεύει καὶ τὸ ἀνώτατον δικαστήριον, Ἄρειος Πάγος λεγόμενον· κατὰ τριμηνίαν δὲ συγκροτεῖται καὶ ἓν κακουργιοδικῶν δικαστήριον εἰς τὴν δικαιοδοσίαν ἑκατέρου τῶν Ἐφετείων πρὸς τιμωρίαν τῶν κακουργημάτων, δικαζομένων ὑπὸ ὁρκωτῶν κριτῶν. Πρὸς δὲ τὴν ἐκπαίδευσιν τοῦ λαοῦ ἕκαστος δῆμος ὑποχρεοῦται νὰ ἔχῃ ἓν δημοτικὸν σχολεῖον τοὐλάχιστον· ὑπάρχουσι δὲ (κατὰ τὸ 1858) συστημένα τοιαῦτα σχολεῖα 498 τῶν ἀῤῥένων καὶ τῶν κορασίων, εἰς τὰ ὁποῖα φοιτῶσι 45,233 μαθηταί· εἰς ἑκάστην δὲ πρωτεύουσαν ἐπαρχίας ὑπάρχει ἓν σχολεῖον Ἑλληνικὸν δαπάνῃ τῆς Κυβερνήσεως, καὶ ἀνὰ ἓν Γυμνάσιον ἀπεφασίσθη νὰ συστηθῇ εἰς ἑκάστην πρωτεύου-


  1. Κατὰ τὴν δημοσιευθεῖσαν παρὰ τῆς Κυβερνήσεως στατιστικὴν, γενομένην τὸ 1847 ἐκ πληροφοριῶν τοῦ 1845 (ἴδε κατωτ.) τὸ βασίλειον τῆς Ἑλλάδος, διαιρούμενον εἰς 10 νομοὺς, 50 ἐπαρχίας καὶ 275 δήμους, ἔχει πόλεις 67, κωμοπόλεις 265 καὶ χωρία 2441. Οἱ δὲ δῆμοι ἐτάχθησαν Α′. τάξεως οἱ ἔχοντες πληθ. ἀνώτερον τῶν 10 χιλ: Β′ δὲ οἱ ὑπὲρ τοὺς δισχιλίους καὶ Γ′. ὅσοι δὲν ἔφθανον αὐτὸν τὸν ἀριθμόν.