Σελίδα:Γεωγραφία Στοιχειώδης.pdf/19

Από Βικιθήκη
Αυτή η σελίδα έχει εγκριθεί.
3
ΠΕΡ. Β.′ ΜΕΡΟΣ Α′. ΚΕΦ. Α′.

5. Εὐκόλως κατανοεῖται, ὅτι ἡ περὶ τὴν Γῆν κίνησις τοῦ ἐνάστρου οὐρανοῦ ἐμπορεῖ νὰ ἐξηγηθῇ κατὰ δύω τρόπους· ἢ ὅτι αὐτὸς ὁ οὐρανὸς μὲ τοὺς ἀπλανεῖς ἀστέρας, μὲ τὸν Ἥλιον, τοὺς Πλανήτας καὶ τοὺς Δορυφόρους κινεῖται περὶ τὴν Γῆν εἰς 24 ὡρῶν διάστημα· ἢ ὅτι καὶ ἡ Γῆ εἶναι ὡς οἱ Πλανῆται· εἶναι δηλαδὴ καὶ αὐτὴ στρογγύλη· κινεῖται πέριξ τοῦ Ἡλίου, καὶ ταὐτοχρόνως στρέφεται περὶ τὸν ἑαυτόν της. Τούτου δὲ ὑποτιθεμένου, εἶναι φανερὸν ὅτι, τῆς Γῆς παρουσιαζούσης ἀλληλοδιαδόχως ὅλα τὰ σημεῖα τῆς ἐπιφανείας της εἰς τὰ διάφορα μέρη τοῦ οὐρανοῦ, αὐτὰ ὅλα τὰ φαινόμενα θέλουν γίνεσθαι, ὡς καὶ ἂν ἐκινεῖτο αὐτὸς ὁ οὐρανὸς περὶ τὴν Γῆν.

6. Καὶ τοῦτο τῷ ὄντι συμβαίνει καὶ εἶναι ἀληθῶς. Ἀπὸ τὴν μετὰ προσοχῆς ἐξέτασιν ὅλων τῶν οὐρανίων φαινομένων ἀπεδείχθη, ὅτι ἡ Γῆ εἶναι Πλανήτης καθ’ ὅλα παρόμοιος μὲ τοὺς λοιποὺς Πλανήτας· εἶναι στρογγύλη· στρέφεται περὶ ἑαυτὴν εἰς εἰκοσιτέσσαρας ὥρας, καὶ περὶ τὸν Ἥλιον εἰς 365 ἡμέρας καὶ ¼ ἢ εἰς ἓν ἔτος· καὶ τέλος ὅτι ἡ Σελήνη εἶναι δορυφόρος της· εἰς τρόπον ὅτι ἡ ἡμερησία κίνησις τοῦ Οὐρανοῦ, καὶ ἡ ἐτήσιος περιστροφὴ τοῦ Ἡλίου δὲν εἶναι πραγματικαὶ, ἀλλὰ μᾶς φαίνονται τοιαῦται κατ’ ἐξαπάτησιν τῶν αἰσθήσεών μας, τὰς ὁποίας ἐπανορθοῖ ὁ ὀρθὸς λόγος.

**Κατ’ ἀρχὰς ἐδόξαζον, κατὰ τὸ σύστημα τοῦ Πτολεμαίου (περὶ τὴν ά. ἑκατονταετηρίδα ἀπὸ Χ. ζήσαντος) ὅτι περὶ τὴν Γῆν μένουσαν ἀκίνητον εἰς τὸ κέντρον τοῦ Κόσμου κινεῖται ὅλος ὁ ἔναστρος οὐρανὸς ἀπ’ ἀνατολῶν πρὸς δυσμὰς, εἰς 24 ὡρῶν διάστημα μετὰ τοῦ Ἡλίου καὶ τῆς Σελήνης, νομιζομένους καὶ τούτους ὡς Πλανήτας. Οἱ Νεώτεροι ἐξεναντίας ἐξετάσαντες ἀκριβέστερον τὰ οὐράνια φαινόμενα ἀπέδειξαν, ὅτι περὶ τὸν Ἥλιον, εὑρισκόμενον εἰς τὸ κέντρον τοῦ Κόσμου, περιστρέφονται οἱ Πλανῆται καὶ αὐτὴ ἡ Γῆ, κινούμενοι ἀπὸ δυσμῶν πρὸς ἀνατολάς· καὶ τοῦτο ὀνομάζεται σύστημα τοῦ Κοπερνίκου, διότι οὗτος, ζῶν περὶ τὴν ΙΕ′. ἑκατονταετηρίδα Μ. Χ. ἀνενέωσε τὴν δοξασίαν τοῦ Ἀριστάρχου καὶ Πυθαγόρα, ὑποστηρίξας αὐτὴν δι’ ὀρθοτέρας ἐξηγήσεως τῶν Οὐρανίων φαινομένων, τὴν ὁποίαν αἱ κατόπιν παρατηρήσεις ἄλλων ἀστρονόμων ἐβεβαίωσαν.

Ἐκ τοῦ ὁρισμοῦ τῆς Κοσμογραφίας (1) συνάγεται, ὅτι αὕτη στοχάζεται τὴν Γῆν διττῶς· ά) αὐτὴν τὴν Γῆν καθ’ ἑαυτήν· β′) σχετικῶς ὡς πρὸς τἄλλα οὐράνια σώματα.


ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α′.
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΓΗΣ ΘΕΩΡΟΥΜΕΝΗΣ ΚΑΘ’ ΕΑΥΤΗΝ.
§. Α′. Σχῆμα καὶ μέγεθος τῆς Γῆς.

7. Ἡ Γῆ λοιπὸν ἔχει σχῆμα ὡς ἔγγιστα σφαιρικόν· ἡ περὶ ἑαυτὴν περιστροφή της γίνεται ἀπὸ τὸ Ε πρὸς τὸ Ε′ (σχ. 1),