ποταμοῦ. — Βαρσοβία, ἡ πρωτ: εἶναι πόλις ἀξιοθέατσς, ἔχουσα διάφορα διδακτικὰ καταστήματα καὶ 130 χιλ. κατοίκων. Ὅλου τοῦ μεριδίου τούτου οἱ κάτοικοι συμποσοῦνται εἰς 4 ½ ἑκατομμύρια.
Ὁ Αὐτοκράτωρ τῆς Ῥωσσίας εἶναι καὶ βασιλεὺς τῆς Πολωνίας τῆς Ῥωσσικῆς, διαιρουμένης εἰς 8 ἐπαρχίας καὶ διοικουμένης ὑπὸ ἀντιβασιλέως. — Ἡ Ῥωσσία ἐξουσιάζει πρὸς τούτοις ἀπεράντους τόπους καὶ εἰς τὴν Ἀσίαν καὶ εἰς τὴν Ἀμερικὴν, περὶ τῶν ὁποίων θέλομεν λαλήσει κατόπιν.
ιστορικον. Ἡ Πολωνία, οἰκισθεῖσα κατὰ τὸν στ′. καὶ Ζ′. αἰῶνα ὑπό τινων φυλῶν Σλαβικῶν, ὀνομαζομένων Λέχων, κατήντησεν εἰς Βασίλειον αὐτόνομον καὶ ἰσχυρότατον, κατὰ τὸν ΙΕ′. καὶ ΙΣΤ′. αἰῶνα, ἔχον πλέον τῶν 220 λεῦγον μῆκος καὶ γῆν εὐφορωτάτην· ἀλλ’ ἐξέπεσεν ἔπειτα βαθμηδὸν ἐκ τῶν διχοστασιῶν καὶ ἐρίδων τῶν μεγιστάνων, στασιαζόντων περὶ διαδοχῆς εἰς τὸν θρόνον, μὴ ὄντα κληρονομικόν. Αἱ ἐσωτερικαὶ διχοστασίαι αὗται, καὶ αἱ ἐξωτερικαὶ ῥαδιουργίαι ἔφερον τὸν ὄλεθρον τοῦ Βασιλείου διειμελισθέντος τρεῖς ἀλλεπαλλήλους φορὰς, κατὰ τὸ 1773, 1793, 1795 παρὰ τῆς Πρωσσίας, Αὐστρίας καὶ Ῥωσσίας, ἐξ ὧν ἑκάστη ἔλαβεν ἓν μερίδιον. Ἡ Κρακοβία, ὡς ἐλευθέρα πόλις, ἔχουσα γῆς ἐπικράτειαν ἕως 30 λευγῶν τετρ. καὶ ὑπὲρ τὰς 150 χιλ. κατοίκων, ἔμεινεν ἀνεξάρτητος ὑπὸ τὴν προστασίαν τῶν τριῶν προειρημένων δυνάμεων, ὡς λείψανον μικρὸν αὐτοῦ τοῦ ποτὲ ἐπισήμου βασιλείου· ἀλλὰ κατὰ τὸ 1846 ἔχασε τὴν αὐτονομίαν καὶ αὐτὴ ἡ πόλις προσληφθεῖσα, συναινέσει καὶ τῶν τριῶν δυνάμεων, εἰς τὴν Αὐστριακὴν ἐπικράτειαν.
Ἡ δὲ Ῥωσσία εἶναι ὁ τόπος τῶν ἀρχαίων Σκυθῶν καὶ Σαρματῶν, οἵ τινες ὠνομάσθησαν Σλάβοι ἀπὸ τοῦ ἕκτου αἰῶνος μετὰ Χριστόν. Ἐξ αὐτῶν τῶν Σλάβων κατάγονται οἱ Ῥῶσσοι, οἱ Κοζάκοι, Πολωνοὶ, οἱ Σέρβοι, Βλάχοι, Λιθουανοὶ, καθὼς καὶ οἱ παρὰ τὸ Ἀδριατικὸν πέλαγος Σλαβονικοὶ λαοί. Οἱ Ταρτάροι καὶ οἱ Μογγόλοι εἶναι ἄλλης, καταγωγῆς Ἀσιατικῆς, καθὼς καὶ οἱ Σαμβιέται καὶ οἱ Λάπονες, οἱ παρὰ τὸν πολικὸν κύκλον κατοικοῦντες. — Κατὰ τὸν Θ′. αἰῶνα Ῥούρικος, ἀρχηγὸς τῶν Οὐαρέγκων, πειρατῶν Σκανδιναυῶν κατερημωσάντων ἐπὶ πολὺν χρόνον τὰ παράλια τῆς Βαλτικῆς, φαίνεται ὁ θεμελιωτὴς τῆς Ῥωσσικῆς Μοναρχίας, ἥτις ὠνομάσθη κατ’ ἀρχὰς ἡγεμονία, ἢ Μέγα Δουκάτον, τῆς Μοσκοβίας. Κατὰ τὸν ΙΓ′. αἰῶνα ἡ Ῥωσσία ἐκυριεύθη ὑπὸ τῶν Μογγόλων, ὑπὸ τὴν δυναστείαν τῶν ὁποίων διέμεινε μέχρι περὶ τὰ τέλη τοῦ ΙΕ′. ἔκτοτε, ἀνακτήσασα τὴν ἀνεξαρτησίαν αὐτῆς, ἤρχισε νὰ αὔξηται ἐπὶ διαφόρων ἀξίων ἡγεμόνων, ὀνομασθεῖσα καὶ αὐτοκρατορία. Ὁ Μέγας Πέτρος ὅμως, περὶ τὰς ἀρχὰς τοῦ ΙΗ′. αἰῶνος διαπρέψας, ὑπάρχει ὁ ἀληθής θεμελιωτὴς τῆς Αὐτοκρατορίας ταύτης· διότι διὰ πολλῶν κατακτήσεων ἐξέτεινε τὰ ὅρια διωργάνωσεν αὐτὴν ἐσωτερικῶς διὰ πολλῶν θεσμοθεσιῶν πολιτικῶν, στρατιωτικῶν καὶ ἐκκλησιαστικῶν, εἰσήγαγε τὰς ἐπιστήμας καὶ τέχνας τῆς Εὐρώπης, κτίσας καὶ καταστήσας αὐτὸς τὴν Πετρούπολιν καθέδραν τῆς Αὐτοκρατορίας, ὥστε ἀπὸ τούτου ἤρχισε τὸ μεγαλεῖον τοῦ Ῥωσσικοῦ Κράτους, ἐπιταθέντος ἔπειτα καὶ εἰς τὴν Εὐρώπην καὶ εἰς τὴν Ἀσίαν διὰ τῶν κατακτήσεων.—Ἑκατὸν διάφοροι λαοὶ, ἔχοντες διάφορα ἤθη καὶ γλῶσσαν, καὶ θρησκείαν, περιλαμβάνονται εἰς ὅλην τὴν ἀπέραντον ταύτην Αὐτοκρατορίαν. Ἐκ δὲ τῶν 65 ἑκατομ. τῶν κατοίκων αὐτῆς, 800 χιλ. εἶναι εὐγενεῖς, 230 χιλ. κληρικοὶ, ἓν ἑκατομ. τεχνῖται καὶ ἔμποροι, οἱ λοιποὶ ἀνήκουσιν εἰς τὴν τάξιν τῶν χωρικῶν, ἐξ ὧν 40 ἑκατομ. εἶναι εἵλωτες τοῦ στέμματος, τῶν εὐγενῶν καὶ ὀλίγων τινῶν πλουσίων ἐμπόρων.—Κυβέρν. Μοναρχία ἀπόλυτος. Θρησκεία ἐπικρατοῦσα ἡ τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐκ Κωνσταντινουπόλεως κατὰ τὸν δέκατον αἰῶνα Μ. Χ. Τὰ δὲ τῆς Ἐκκλησίας διοικοῦνται ὑπὸ Ἱερᾶς Συνόδου ἀνεξαρτήτου ἀπὸ πᾶσαν ἄλλην ἀρχὴν τῶν ὁμοδόξων ἐκκλησιῶν.—Ὅλοι οἱ κυρίως Ῥώσσοι, οἱ Κοζάκοι καὶ οἱ Λιθουανοὶ εἶναι το ἀνατολικοῦ δόγματος· τοῦ δὲ δυτικοῦ εἶναι μόλις 6—8 ἑκατομ. καὶ 4 ἑκατομ. Μωαμεθανοὶ ἐκ τῶν Ταρταρικῶν φυλῶν. — Χαρακτήρ. Ἂν καὶ, ὡς εἴπομεν, ἐκ διαφόρων λαῶν συγκροτεῖται ἡ αὐτοκρατορία αὕτη, διάφορον χαρακτῆρα καὶ ἤθη ἐχόντων, ἡμεῖς θέλομεν λαλήσει περὶ τῶν πολυπληθεστέρων καὶ ἐπικρατεστέρων, οἵ τινες εἰσὶν οἱ τὴν χριστιανικὴν θρησκείαν πρεσβεύοντες Ῥῶσσοι, Γερμανοὶ καὶ Πολωνοί. Ὁ Ῥῶσσος συνήθως εἶναι εὔσωμος, εὔρωστος καὶ ῥωμαλαῖος, δρα-
