Σελίδα:Γεωγραφία Στοιχειώδης.pdf/133

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.

117

ΒΙΒΛΙΟΝ Β′.
ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΝΕΩΤΕΡΑ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α′.
ΕΥΡΩΠΗ.
Ἔκτασις ἐπιφανείας 9,700,000 χιλιάμετρα τετραγωνικὰ
πληθυσμὸς 250,000,000 κατοίκων.

Θέσις, ὅρια, ἔκτασις καί πληθυσμὸς αὐτῆς· θάλασσαι, κόλποι, ἀκρωτήρια, ποταμοὶ κτλ.

328. Ἡ Εὐρώπη κεῖται εἰς τὸ βόρειον μέρος τοῦ Ἀνατολικοῦ ἡμισφαιρίου πρὸς Δ: τῆς Ἀσίας· ὁρίζεται δὲ πρὸς Β: ἀπὸ τὴν Παγωμένην θάλασσαν· πρὸς Δ: ἀπὸ τὸν Ἀτλαντικὸν Ὠκεανόν· πρὸς Μ: ἀπὸ τὴν Μεσόγειον θάλασσαν, πρὸς Ἀν: δὲ ἀπὸ τὴν Μαύρην θάλασσαν (Εὔξεινον Πόντον) καὶ ἀπὸ τὴν τοῦ Ἀζὸφ (Μαιώτιδα λίμνην)· καὶ ἀπὸ τὴν Ἀσίαν, ἐκ τῆς ὁποίας τὴν χωρίζουσι τὰ Οὐράλια ὄρη, ὁ Καύκασος καὶ ὁ Οὐράλης ποτ.

Εἴδομεν (103), ὅτι ἡ Εὐρώπη διαιρεῖται εἰς 16 τμήματα, ὑποδιαιρούμενα εἰς ἐπικρατείας.—Τέσσαρα εἶναι πρὸς Ἄρκτον· αἱ Βρετανικαὶ νῆσοι, ἡ Δανιμαρκία, ἡ Σουηκία καὶ Νορβηγία, καὶ ἡ Ῥωσσία ἡ Εὐρωπαϊκή.—Ἑπτὰ εἰς τὸ μέσον · ἡ Γαλλία, ἡ Ὁλλανδία, τὸ Βέλγιον, ἡ Γερμανία, ἡ Πρωσσία, ἡ Αὐστριακὴ Αὐτοκρατορία, ἡ Ἑλουητία—καὶ 5 πρὸς Μεσημβρίαν, ἡ Ἱσπανία, Πορτογαλλία, Ἰταλία καὶ ἡ Εὐρωπαϊκὴ Τουρκία μετὰ τῆς Ἑλλάδος. Ἡ ἤπειρος αὕτη εἶναι ἡ μικροτέρα τῶν λοιπῶν, ἀναλογοῦσα κατὰ τὴν ἔκτασίν της μὲ τὸ ἓν τρίτον τῆς Ἀφρικῆς, μὲ τὸ ἓν τέταρτον τῆς Ἀμερικῆς, μὲ τὸ ἓν πέμπτον τῆς Ἀσίας καὶ μὲ τὸ δέκατον πέμπτον μέρος τῆς οἰκησίμου γῆς· ἀλλὰ περιέχει αὐτὴ μόνη ὑπὲρ τὰ 250,000,000 κατοίκων, τοὐτέστι τὸ τέταρτον ὅλων τῶν κατοίκων τῆς ὑδρογείου σφαίρας, ἐν ᾧ ἔχει ἐπιφάνειαν μόλις 490 χιλ. λευγῶν τετραγωνικῶν, ὑπερέχουσα καὶ κατὰ τὸν πολιτισμὸν κατὰ τὴν βιομηχανίαν καὶ τὸ ἐμπόριον.

Περὶ τῶν ἰδίων θαλαοσῶν αὐτῆς καὶ κόλπων, ἀκρωτηρίων, ὀρέων καὶ ποταμῶν καὶ λιμνῶν, ἐλαλήσαμεν ἰδίως εἰς τὰ περὶ Φυσικῆς Γεωγραφίας (119 καὶ 120, 124, 144, 173 καὶ 177).

328 β. Εἰς δύο κυρίως μεγάλας κλιτύας (171) συσχηματίζεται ἡ Εὐρώπη συνισταμένας ὑπὸ τῶν Σειρῶν τῶν ὀρέων αὐτῆς· ἡ μὲν μία ἀποκλίνει πρὸς τὸ Β. καὶ Β—Δ, τελευτῶσα εἰς τὸν Παγωμένον καὶ τὸν Ἀτλαντικὸν Ὠκεανὸν, καὶ εἰς τὰς ἐξ αὐτῶν σχηματιζομένας περὶ αὐτοὺς θαλάσσας· ἡ δὲ ἑτέρα πρὸς τὸ Ν. καὶ Ν-Ἀνατ: τελευτῶσα εἰς τὴν Μεσόγειον, τὴν Μαύρην καὶ τὴν Κασπίαν θάλασσαν. Αἱ δύο αὗται κλιτύες διαχωρίζονται διὰ τῆς πρωτίστης Σειρᾶς τῶν