Σελίδα:Γεωγραφία Στοιχειώδης.pdf/12

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.

ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΙΣ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΗΣ Δ′. ΕΚΔΟΣΕΩΣ.

ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ἤδη τὸ τέταρτον ἡ παροῦσα Γεωγραφία, καὶ ἐπιγράφεται καὶ αὕτη ἐπηυξημένη καὶ διωρθωμένη· διότι ἔλαβε πραγματικῶς αὐξήσεις καὶ μεταῤῥυθμίσεις ἱκανὰς εἴς τε τὴν μαθηματικὴν καὶ πολιτικὴν Γεωγραφίαν, ὡς δύναται νὰ πληροφορηθῇ πᾶς ὁ βουλόμενος, συγκρίνων τὴν παροῦσαν μὲ τὴν πρὸ ταύτης ἔκδοσιν τὴν τρίτην. Ἀλλ’ αἱ αὐξήσεις καὶ μεταῤῥυθμίσεις αὗται εἰσὶ πραγματικῶς ἀναγκαῖαι, ἢ ἐπιφυλάττονται καὶ προτείνονται ἔπειτα ὡς βιβλιοκαπηλικὰ τεχνάσματα ἐκδοτῶν καὶ συγγραφέων;

Ἡ ὑποδοχή, ἧς ἔτυχε τὸ παρὸν, ὡς διδακτικὸν βιβλίον ἀπὸ τῆς πρώτης αὐτοῦ ἐκδόσεως, καὶ ἐντὸς καὶ ἐκτὸς τοῦ κράτους, μοὶ ἐπέβαλλε τὸ χρέος τοῦ νὰ ἐπιφέρω εἰς πᾶσαν νέαν ἔκδοσιν τὰς βελτιώσεις καὶ προσθήκας, ὅσας ὁ καιρὸς ἔφερεν εἰς τὴν ἐπιστήμην, ἢ καὶ ἡ ἀνάπτυξις ἡμῶν εἰς τὰ τῆς διδασκαλίας ἀπῄτει. Εἰς τὴν Β′. ἔκδοσιν ἐξετέθησαν οἱ λόγοι, δι’ οὓς μετεῤῥυθμήθη καὶ ἐπηυξήνθην τὸ πόνημα. Ἀλλ’ ἐκτὸς ἐκείνων τῶν ἐπαυξήσεων ἄλλαι νέαι καθίσταντο ἀναγκαῖαι· διότι ὁ προσφέρων εἰς τὴν νεολαίαν διδακτικοῦ βιβλίου, καὶ μάλιστα ἐπιστημονικοῦ, νέαν ἔκδοσιν, ὀφείλει νὰ φροντίσῃ ὅπως ἡ ἔκδοσις αὕτη μὴ ἀπολείπηται, ὅσον τὸ δυνατὸν, τῶν προσγενομένων εἰς τὴν ἐπιστήμην διὰ τοῦ χρόνου νέων γνώσεων, ἄλλως τὸ βιβλίον καθίσταται ἀτελὲς, καὶ οὐχὶ ὅσον δεῖ ὠφέλιμον. Αἱ δ’ ἐπιγενόμεναι, καὶ ἀπὸ δεκαετίας δημοσιευθεῖσαι ἀνακαλύψεις καὶ ἐξακριβώσεις εἰς τὰς χώρας διαφόρων Ἠπείρων, καθὼς καὶ αἱ πολιτικαὶ μεταβολαὶ, ἀπῄτουν βέβαια διαφόρους αὐξήσεις καὶ μεταῤῥυθμίσεις, καὶ τοιαῦται ἐγένοντο ἤδη εἰς τὰ τῆς Πολιτικῆς Γεωγραφίας, τῆς Νεωτέρας, καὶ μάλιστα εἰς τὰ τῆς Ἀφρικῆς καὶ Ἀμερικῆς, καθώς καὶ εἰς τὴν μαθηματικὴν ἐξετάθη τὸ περί Γεωγραφικοῦ μήκους καὶ πλάτους δι’ ὧν προσδιορίζεται ἡ θέσις καὶ ἡ ἔκτασις ἑκάστου Κράτους.

Ἂν καὶ περί διδασκαλίας τῆς Γεωγραφίας ἐν τοῖς ἐλλην. σχολείοις διετάχθη ἐσχάτως, ὅτι οἱ μαθηταὶ πρέπει κατὰ τὸ πρῶτον ἔτος ν’ ἀρχίζωσι τὴν Νεωτέραν πολιτικὴν Γεωγραφίαν ἀπὸ τὴν τῆς Ἑλλάδος καὶ Τουρκίας, ἐγὼ ἐτήρησα ἀμετάτρεπτον καὶ ὁμοίαν μὲ τὴν τῆς Α′ ἐκδόσεως τὴν διάταξιν τῆς ὕλης. Διότι, κατὰ τὰς παρ’ ἡμῖν διατάξεις, εἰς τὰ Ἑλληνικὰ σχολεῖα οὐδόλως γίνονται δεκτοὶ μαθηταὶ μὴ προδιδαχθέντες εἰς δημοτ. σχολεῖα, καὶ φέροντες ἀπολυτήρια παρὰ τοῦ διδάξαντος αὐτοὺς δημοδιδασκάλου ὑπογεγραμμένα. Ἐν δὲ τοῖς δημοτ. σχολείοις διατάσσει ὁ νόμος τὴν διδασκαλίαν Γεωγραφίας συνοπτικῆς, καὶ τοιαύτη εἶναι παραδεδεγμένη Στοιχ. Γεωγραφία (Α′. Περιόδου) ἥτις ἀρχομένη ἀπὸ σύντομον ἔκθεσιν καὶ εὔληπτον διαφόρων προκαταρκτικῶν γνώσεων περὶ μαθημ. καὶ φυσικῆς Γεωγραφίας, ἅπτεται τῆς πολιτικῆς Γεωγραφίας ἀπὸ τὰ περὶ Ἑλλάδος καὶ Τουρκίας κτλ. Οἱ ταύτην λοιπὸν διδαχθέντες (εἴτε ὁλόκληρον εἴτε καὶ ἐν μέρει μέχρι τῆς Ἀσίας, ὥς τινες τῶν κ. δημοδιδασκάλων οὐχὶ καλῶς ποιοῦσι τοῦτο) ἔχουσιν ἀνάγκην ἐκτενεστέρων γεωγραφικῶν γνώσεων, καὶ δύνανται κάλλιστα ν’ ἀρχίσωσιν ἐν τοῖς Ἑλλην. σχολείοις ἀπὸ τὰ τῆς Φυσικομαθητικῆς Γεωγραφίας ἁπλούστατα καὶ εὐληπτότατα ἐκτεθειμένα, καὶ μετὰ ταῦτα τὰ τῆς ἀρχαίας Γεωγραφίας (ἀρχομένης ἐκ τῶν τῆς Ἑλλάδος) καὶ νὰ ἐξακολουθήσωσι κατὰ σειρὰν διδασκόμενοι τὰ ἐν τῇ παρούσῃ καθ’ ὅλον τὸ διάστημα τῆς τετραετίας. Ἐὰν δέ τις παραβαίνωνται αἱ διατάξεις, καὶ γίνωνται δεκτοὶ οἱ μὴ προδιδαχθέντες εἰς δημοτικὰ σχολεῖα, τότε οἱ τοιοῦτοι πρέπει νὰ ὑποχρεώνται εἰς μάθησιν πρότερον τῆς μικρᾶς Γεωγραφίας ἰδιαιτέρως διδασκόμενοι.

Οἱ δ’ ἐκ τῶν σχολείων εἰς τὰ Γυμνάσια μεταβαίνοντες δὲν διδάσκονται ἄλλο τι πλέον περὶ πολιτικῆς Γεωγραφίας παρὰ τὰ περὶ φυσικομαθηματικῆς ἄρα καὶ διὰ τοὺς μεταβαίνοντας, καὶ διὰ τοὺς μὴ μεταβαίνοντας, εἰς ἀνώτερα διδακτήρια ἡ ἐν τοῖς σχολείοις διδασκομένη Γεωγραφία πρέπει νὰ ἦναι πλήρης αὐτῆς τῆς ἐπιστήμης πραγματεία, συνοπτικὴ μὲν, ἀλλὰ περιεκτικὴ, καθ’ ὅλας αὐτῆς τὰς διαιρέσεις καὶ ὑποδιαιρέσεις, ὅλης τῆς ὕλης τῆς συγκροτούσης τήν