Σελίδα:Γεωγραφία Στοιχειώδης.pdf/108

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
92
ΣΤΟΙΧ. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

σιμὰ τοῦ Τημενίου εἰς τὸν Ἀργολικὸν κόλπον, καὶ τὸν Ἐρασῖνον (Κεφαλάρι) διαῤῥέοντα τὴν πεδιάδα τῆς Ἀργείας (ἴδε 257).

Κόλποι εἶναι ὁ Σαρωνικὸς ἐκ τοῦ Μυρτῴου πελάγους σχηματιζόμενος, μεταξὺ τῆς Ἀττικῆς καὶ τῆς Ἀργολικῆς χερσονήσου, καὶ προχωρῶν ἕως εἰς τὸν Ἰσθμόν· ὁ Ἀργολικὸς, μεταξὺ τῆς Λακωνίας καὶ Ἀργολικῆς χερσονήσου εἰσχωρῶν ἕως εἰς τὸν μυχὸν τῆς Ναυπλιας· ὁ Ἑρμιονικὸς, ὁ παρὰ τὴν Ἑρμιόνην ἕως εἰς τὸ Σκύλλαιον ἄκρον ἐκτεινόμενος. — Ἀκρωτήριον δὲ ὀνομαστότατον εἶναι αὐτὸ τοῦτο τὸ Σκύλλαιον, τὸ ἀνατολικώτατον τῆς Πελοποννήσου.

254. Λακωνία. Ὅρια εἶχε πρὸς Ἀν. τὸν Ἀργολικὸν κόλπον, τὸν Λακωνικὸν πρὸς Μ: τὸν Μεσσηνιακὸν καὶ τὴν Μεσσηνίαν πρὸς Δ: καὶ τὴν Ἀρκαδίαν καὶ Ἀργολίδα πρὸς Β.

Ἀκρωτήρια ὀνομαστὰ τῆς Λακωνίας εἶναι Μαλέαι (κάβο-Μαλιάς) τὸ ἀνατολικὸν (εἰς τὸ τέλος τοῦ Ἀργολικοῦ κόλπου), τοῦ ὁποίου ἄλλη χαμηλοτέρα ἄκρα ὀνομάζεται Ὄνου γνάθος. Τὸ δυτικὸν λέγεται Ταίναρον (Ματαπᾶν), ὅπου ὑπῆρχεν ἄλσος καὶ ναὸς τοῦ Ποσειδῶνος. Εἰς αὐτὰ τελειόνει πρὸς Μ: ἡ Πελοπόννησος, μεταξὺ αὐτῶν περιεχομένων καὶ τοῦ Λακωνικοῦ κόλπου. — Ὄρος δὲ τῆς Λακωνικῆς ὀνομαστὸν καὶ ὑψηλὸν εἶναι τὸ Ταΰγετον ἀπὸ τῆς Ἀρκαδίας τὰ σύνορα ἀρχόμενον καὶ τελειόνον εἰς τὸ Ταίναρον. Εἰς τοῦτο τὸ ἀκρωτήριον ἔθετον οἱ παλαιοὶ τὴν εἰς ᾎδου κατάβασιν, ὅθεν ἐμυθολόγουν ὅτι καὶ ὁ Ἡρακλῆς ἐξήγαγε τὸν Κέρβερον. Ποταμὸς ἐπίσημος εἶναι ὁ Εὐρώτας (Ἴρης) ([1]) διὰ τῆς Σπάρτης ῥέων καὶ δεχόμενος ἄλλα ποτάμια καὶ χειμάῤῥους, χύνεται εἰς τὸν Λακωνικὸν κόλπον πλησίον τοῦ Ἕλους.

Σπάρτη καὶ Λακεδαίμων λεγομένη, πρωτεύουσα τοῦ τόπου παρὰ τὸν Εὐρώταν, κτισθεῖσα ὑπὸ τοῦ Λέλεγος. Τὰ ἐρείπια αὐτῆς φαίνονται μίαν περίπου ὥρ. μακρὰν τοῦ Μισθρᾶ, ἐπὶ τῶν ὁποίων τὴν σήμερον ἀνεγείρεται ἡ νέα Σπάρτη.—Λίμναι, προάστειον τῆς Σπάρτης, ὅπου καὶ ἱερὸν τοῦ Διονύσου.—Φάρις καὶ Ἀμύκλαι (Σκλαβοχῶρι), μεσόγειοι πλησίον τῆς Σπάρτης. Εἰς τὰς Ἀμύκλας ἦτο καὶ ναὸς τοῦ Ἀπόλλωνος.—Σελλάσια, πρὸς Β τῆς Σπάρτης, ὀνομαστὴ διὰ τὴν μάχην τοῦ Κλεομένους πρὸς τοὺς Ἀχαιοὺς καὶ τὸν Ἀντίγονον.—Παράλιαι πόλεις· Ἀσίνη, καὶ Γύθειον, σιμὰ τῶν ἐκβολῶν τοῦ Εὐρώτα, τὸ ἐπίνειον τῆς Σπάρτης, ἔχον ναύσταθμον χειροποίητον· ἔπειτα Ἕλος, τόπος ἑλώδης καὶ πόλις ὁμώνυμος, τῆς ὁποίας τοὺς κατοίκους οἱ Λακεδαιμόνιοι καθυποτάξαντες ἀποστατήσαντας μετεχειρίζοντο ὡς δημοσίους δούλους ἀναπαλλοτριώτους ἀπὸ τὸν κύριον καὶ ἀπὸ τὸν τόπον εἰς τοὺς ὁποίους ἀνῆκον· ὅθεν οἱ τοιοῦτοι δοῦλοι ὠνομάσθησαν Εἵλωτες, καὶ τὸ εἶδος τοῦτο τῆς δουλείας εἱλωτεία.

Ὑπὲρ τὸ ἀκρωτήριον δὲ Μαλέας, εἰς τὰς ἀρχὰς τοῦ Ἀργολικοῦ κόλπου, εἶχαν οἱ Λακεδαιμόνιοι φρούριον τὴν Μινῴαν (ὁμώνυμον μὲ τὴν Μεγαρικὴν), καὶ τὴν Λιμηρὰν Ἐπίδαυρον (πλησίον τῆς Μονεμβασίας). Νῆσος δὲ ὀνομαστὴ παρά τὸν Λακωνικὸν κόλπον εἶναι τὰ Κύθηρα (Τσερίγο), ὅπου ἦτον ὁ ἀρχαιότατος ναὸς


  1. Ὄχι βασιλοπόταμον. Οὕτω λέγεται τὸ συστηνόμενον ποτάμιον ἀπὸ τὰ εἰς τὸ Ἕλος ἀναβρύοντα ὀμμάτια καὶ χυνόμενον εἰς Τρίνασα. Ὁ Μ.