Σελίδα:Αθηναΐς Α αρ. 8.djvu/5

Από Βικιθήκη
Αυτή η σελίδα δεν έχει ελεγχθεί ακόμη για πιθανά λάθη.
61
ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ



Quanto puo la concordia unita insienne
Τί δύνανται οἱ ἄνθρωποι ὅταν ἡ ὁμόνοια τοὺς συνδέῃ

Mirate quel ch’ avvien per la discordia Ἰδοὺ τὰ ἀποτελέσματα τῆς ἔριδος.
ΙΤΑΛΙΚΑΙ ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ.
ΟΡΓΑΝΑ ΕΓΧΟΡΔΑ.

Ἅρπαι. Νάβλης ἢ Νεβὲλ παρὰ τοῖς Ἑβραίοις ὁμοιάζει σχεδὸν καθ’ ὅλα πρὸς τὸ ταὐτώνυμον ὄργανον ὅπερ βλέπομεν τοὺς Ἰταλόπαιδας κρούοντας καθ’ ὁδόν. Ἡ ἅρπα οὐδέποτε ὑπερέβαινε τὸ ὕψος 6½ ποδῶν. Ἡ ἑλληνικὴ ἅρπα ἦτο τρίγωνος καὶ κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Ἱερωνύμου καὶ Ἰσιοδώρου εἶχε τὸ σχῆμα ἀνεστραμμένου ἑλληνικοῦ Δ. Ὁ Ἰώσηπος λέγει ὅτι κιθάρα μὲν δέκα χορδαῖς ἐξημμένη τύπτεται πλήκτρῳ, ἢ δὲ νάβλα δώδεκα φθόγγους ἔχουσα τοῖς δακτύλοις κρούεται (Ἀρχ. Ζ’ ιβ’).

Ψαλτήριον. Τὸ ψαλτήριον διέφερε τῆς ἅρπας καθότι αἱ χορδαί του ἐτανύοντο κατὰ πλάτος ἠχηροῦ κιβωτίου. Καὶ τὸ ὄργανον δὲ τοῦτο ὡς καὶ ἡ ἅρπα ἀπαντᾶται παρ’ Ἑβραίοις, ἰδίως δὲ τοῦ τελευταίου φαίνεται μεγάλην χρῆσιν ἐποίει ὁ Δαβίδ. Ἡ ἑβραϊκὴ λέξις Ἀζὴρ ἀποδίδεται εἰς αὐτό. Ὅμοιον αὐτοῦ κατά τι εἶναι καὶ ἡ Σαμβύκη.

Κιθάρα. Τὸ ὄργανον τοῦτο ἦν γνωστὸν ἐξ ἀρχαιοτάτων χρόνων τοῖς Ἀσσυρίοις, εἰς τὴν ἱερογλυφικὴν γλῶσσαν τῶν ὁποίων ἡ κιθάρα ἀπαντᾶται ὡς ἀρχικὸν ψηφίον τῆς λέξεως «καλός». Ἡ κιθάρα μετα τὸν τέταρτον αἰῶνα ἐγένετο κοινὸν ὄργανον καθ’ ὅλην τὴν Εὐρώπην. Παρὰ τοῖς Ἕλλησιν ἡ ἐφεύρεσις αὐτῆς ἀποδίδεται τῷ Ἀπόλλωνι.

Λύραι. Ἐπὶ τῶν Ἀσσυριακῶν ἀναγλύφων ἀπαντῶνται πολλῶν εἰδῶν λύραι. Παρὰ δὲ τοῖς Ἕλλησι καὶ Ῥωμαίοις ἡ χρῆσις αὐτῶν ἦτο λίαν ἐκτεταμένη· παρὰ τοῖς πρώτοις μάλιστα, οἵτινες τὴν ἐφεύρεσιν αὐτῆς ἀπέδιδον τῷ Ἑρμῇ. Οἱ Σπαρτιᾶται ἦσαν αὐστηρότατοι ὡς πρὸς τὸ παραδεδειγμένον τῆς λύρας σχῆμα περιορίσαντες και τὰς χορδὰς αὐτῆς εἰς ἑπτὰ καὶ τιμωροῦντες πάντα τολμῶντα νὰ προσθέσῃ ἢ μεταβάλῃ τι ἐπ’ αὐτῶν. Πολύμνητος ἐν τούτοις ὁ Κολοφώνιος μετέβαλε τὴν λύραν καταβιβάσας αὐτὴν καθ’ ἥμισυ τόνον τοῦ Δωρικοῦ ῥυθμοῦ καὶ χαλαρώσας τὰς χορδὰς πλεῖον ἢ ὅσον πρὶν ἐγίνετο· τανύων δὲ πάλιν αὐτὰς ὅταν ἤθελε νὰ λυρίσῃ κατὰ τὸν παλαιὸν τρόπον. Αἱ ἑλληνικαὶ δ’ ἐν γένει ἦσαν ὡραιοτάτου ῥυθμοῦ.

Τοιαῦτα ἐν γένει τὰ περὶ μουσι-