Πανδώρα/Τόμος 1/Τεύχος 3/Ανέκδοτον αρχαίον έγγραφον

Από Βικιθήκη
Πανδώρα, Τέυχος 3
Δεσπότης ὁ Πορφυρογέννητος
Ἀνέκδοτον ἀρχαῖον ἔγγραφον


ΑΝΕΚΔΟΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟΝ ΕΓΓΡΑΦΟΝ.

Παρὰ τοῦ Σεβ. ἐπισκόπου Ἀνδρουβίστης, μέλους τῆς ἱερᾶς Συνόδου, γνωστοῦ δ' ἐπὶ φιλομαθείᾳ καὶ πατριωτισμῷ, ἐπετράπημεν τὴν δημοσίευσιν τοῦ ἑπομένου ἐγγράφου, εὑρεθέντος εἰς Κοτσημαρέϊκα, χωρίον τῆς Καρδαμύλης, ἥτις εἶναι ἡ κατὰ τὸν μεσαιῶνα λεγομένη Ἀνδρούβιστα.

Ἡ ἡμερομηνία τοῦ ἐγγράφου τούτου 6948 ἀντιστοιχεῖ εἰς τὰ μ. χ., καὶ ἑπομένως ὁ ὑπογεγραμμένος Πορφυρογέννητος ἦτον Κωνσταντῖνος ὁ Παλαιολόγος, ὁ τελευταῖος Αὐτοκράτωρ Κωνστσντινουπόλεως, ὅστις ἐπὶ τῆς βασιλείας Ἰωάννου τοῦ, ἀδελφοῦ του, ἦτον μέχρι τῶν 1449 Δεσπότης τῆς Πελοποννήσου. Τὸ δημοσιευόμενον εἶναι λοιπὸν πρωτότυπον διάταγμα τοῦ ἐνδόξου ἐκείνου ἀνδρὸς, οὗ ἡ μνήμη διέμεινεν ἱερὰ, καὶ περιεργότατον δεῖγμα τῆς καταστάσεως τῆς γλώσσης ἐπὶ τῆς πτώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως.

Ἐξάγεται δ' ἐξ αὐτοῦ ὅτι ὁ Δεσπότης εἶχεν ἐπιτρέψει εἰς τοὺς ἀδελφοὺς Ἰσπανοὺς (Νικολὸν καὶ Θεόδωρον) νὰ ἀσκῶσιν, ἄγνωστον διατὶ δικαιώματά τινα (μεθ' ἧς στράτας) δηλ. καθ' ὃν τρόπον ὁ πρὸς αὐτοὺς προβάς ὁρισμὸς διορίζεται) ἴσως αὐθέντου ἐπὶ δούλου ἐπί τινος Πέτρου Κόμπη. Ἐπειδὴ δὲ ἐκεῖνος ἐγήρασε, καὶ ἔμενεν ἀκίνητος καὶ ἀνίκανος εἰς ἐργασίαν, ἐπιτρέπει ἤδη αὐτοῖς τὰ αὐτὰ δικαιώματα καὶ ἐπὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ Θεοδώρου.

Περίεργον εἶναι ὅτι εἰς τὴν Μάνην ὑπάρχουσι μέχρι τοῦδε οἰκογένειαι Σπανέων, καὶ μάλιστα εἰς τὸ χωρίον ὅπου εὑρέθη τὸ ἔγγραφον τοῦτο παρ' ἐνὶ ἐξ αὐτῶν· ὑπάρχουσι δὲ καὶ Κομπαῖοι.

Ὁ δεσπότης ἀποδίδει εἰς ἑαυτὸν τὸν τίτλον ἡ βασιλεία μου.

«Ἡ Βασιλεία μου διορίζεται διὰ τοῦ παρόντος αὐτής ὁρισμοῦ· ἵνα ἐπειδὴ ἐπροευεργετήθη παρ' αὐτῆς ὁ εἰς τὴν Ἀνδρούβισταν κὺρ Νικολὸς ὁ Ἱσπανὸς, καὶ ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ κὺρ Θεόδωρος, ἔχειν τὸν ἐκεῖσε Πέτρον τὸν Κόμπην μεθ' ἧς στράτας ὁ πρὸς αὐτοὺς ὁρισμὸς προβὰς τῆς βασιλείας μου διορίζεται καὶ διαλαμβάνει· ἣν δὲ ἀνέφερον οἱ τοιοῦτοι ὅπως ὑπάρχει ὁ τούτου υἱὸς Θεόδωρος ὁ Κόμπης σύνοικος μετ' αὐτῶν μιᾷ φαμελίᾳ ὄντες, ὑπάρχει δὲ ὁ τοιοῦτος Πέτρος γέρων ἀργὸς καὶ ἀκίνητος καὶ ἐζήτησαν οἱ τοιοῦτοι καὶ παρεκάλεσαν ἔχειν τὸν δηλωθέντα υἱὸν αὐτοῦ τὸν Θεόδωρον μεθ' ἦς στράτας εἶχον τὸν εἰρημόνον ΙΙέτρον τὸν πατέρα αὐτοῦ· ἤδη διορίζεται ἡ Βασιλεία μου διὰ τοῦ παρόντος αὐτῆς ὁρισμοῦ· καἰ εὐεργετεῖ πρὸς τοὺς τοιούτους αὐταδέλφους ἔχειν τὸν τοιοῦτον Θεόδωρον τὸν Κόμπην ἀπὸ τοῦ νῦν καθὼς εἶχον τὸν πατέρα αὐτοῦ· κατὰ τὴν δύναμιν καὶ περίληψιν τοῦ πρὸς αὐτοὺς προαπολυθέντος ὁρισμοῦ τῆς Βασιλείας μου· καὶ οὐδὲν ἔχωσι παράτινος ὑπὲρ τούτου διενόχλησιν ἢ διάσισμον τὸν τυχόντα, ὀφειλόντων καὶ αὐτῶν διατελεῖν καὶ εἰς τὸ ἑξῆς εἰς τήν Βασιλείαν μου ὀρθῶς, πιστῶς καὶ προθύμως, καθὼς ἔταξαν καὶ ὑπεσχέθησαν. Ἐπεὶ καὶ εἰς τὴν περὶ τούτου δήλωσιν, ἐγένετο πρὸς αὐτοὺς καὶ ὁ παρὼν ὁρισμὸς τῆς Βασίλειας μου.

Μηνὶ Μαρτίῳ Ἰνδικτιῶνος τρίτης τοῦ ͵ϚϠμη ἔτους.

† Δεσπότης ὁ Πορφυρογέννητος.