Μετάβαση στο περιεχόμενο

Εθνικόν Ημερολόγιον του Έτους 1892/Οι Εβραίοι και η περί αυτών πρόληψις εν τη ελληνική ποιήσει

Από Βικιθήκη
Ἐθνικὸν Ἡμερολόγιον τοῦ Ἔτους 1892
Συγγραφέας:
Οἱ Ἐβραίοι καὶ ἡ περὶ αὐτῶν πρόληψις ἐν τῇ ἑλληνικῇ ποιήσει


ΟΙ ΕΒΡΑΙΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΑΥΤΩΝ ΠΡΟΛΗΨΙΣ
ΕΝ ΤΗι ΕΛΛΗΝΙΚΗι ΠΟΙΗΣΕΙ

ΑΙ πρὸ τινων ἡμερῶν ἐν τῷ Πλημμελειοδικείῳ Ἀθηνῶν ἐκδικασθεῖσαι ἀμοιβαῖαι κατηγορίαι κατὰ τῆς κυρίας Μηχανίδου, τῆς συγγραψάσης τὸ ἄγνωστόν μοι ἀντισημιτικὸν δρᾶμα, καὶ κατὰ τοῦ αὐτόθι Ραββίνου τῶν Ἑβραίων ἐξυβρίσαντος αὐτήν, μοὶ ἔδωκαν ἀφορμὴν ὅπως γράψω τινὰ περὶ τῆς διατηρουμένης ἔτι παρὰ τοῖς πολλοῖς προλήψεως τῶν Ἑβραίων ὡς χριστιανοθυτῶν, ἧς ἕνεκα περιοδικῶς ἐκρήγνυται τὸ λανθάνον ἀντισημιτικὸν ἡφαίστειον.

Αἱ ἐν Κερκύρᾳ ἐκτυλιχθεῖσαι ἐσχάτως σκηναὶ τοῦ ἑβραϊκοῦ λεγομένου δράματος, αἱ καθ’ ἅπασαν τὴν ὑφήλιον διατυμπανισθεῖσαι, δὲν εἶνε βεβαίως ἄσχετοι πρὸς τὴν περὶ Ἑβραίων παράδοσιν ταύτην καὶ δύνανται νὰ δώσωσιν ἀφορμὴν εἰς εὐρεῖαν συζήτησιν τοῦ ἐν γένει ἑβραϊκοῦ ζητήματος, οὗ οὐδ’ ἐν περιλήψει δύναται νὰ γίνῃ λόγος ἐν βραχυτάτῃ ἐπιστολιμαίᾳ διατριβῇ. Ἀλλ’ ἡ δίκη τῆς κυρίας Μηχανίδου, ἐπιτεθείσης ἐν μέσαις Ἀθήναις διὰ τοῦ ἀλεξιβροχίου της κατὰ τοῦ αὐτόθι ῥαββίνου τῶν Ἑβραίων, προκαλεῖ ἐλαφροτέραν πως μελέτην περὶ τῆς ἐπικρατούσης ἔτι παραδόσεως περὶ τῶν Ἑβραίων ὡς ἀναμιγνυόντων χριστιανικὸν αἷμα εἰς τὰ ἄζυμά των κατὰ πατροπαράδοτου θρησκευτικόν των ἔθιμον.

Μέχρι τινὸς ἐνόμιζον ὅτι ἡ περὶ Ἑβραίων παράδοσις αὕτη διετηρεῖτο εἰς πεπαλαιωμένα τινὰ παραμύθια καὶ ἀπειλὰς κατ’ ἀτακτούντων νηπίων, ἐκφοβιζομένων δι’ αὐτῶν ὑπὸ φανατικῶν τιτθῶν καὶ εἰς εὐαρίθμους στίχους τῆς καθ’ ἡμᾶς δημώδους ποιήσεως, ἢ τοῦ πρὸ δύο αἰώνων συντεθέντος ποιήματος, ὅπερ ἐδημοσίευσεν ὁ κ. Χιώτης καὶ βραδύτερον ὁ κ. Legrand· ἀλλ’ ἐκ τοῦ τελευταίου ἐπεισοδίου τῆς ἑλληνίδος ταύτης καὶ τοῦ Ραββίνου ἔμαθον ὅτι οὐ μόνον ἐν τῷ παλαιῷ ἐκείνῳ ποιήματι ἀνεγράφη ἡ παράδοσις ἐκείνη, ἀλλὰ καὶ ἐν δράματι ὁλοκλήρῳ εἰς πράξεις ἴσως πέντε (ἀριθ. 5) καὶ φράγκα πέντε (ἀριθ. 5) κατὰ τὸν δραματολογικοοικονομικὸν συνδυασμὸν τοῦ ἀθανάτου Δεκάστρου τῆς Μάρτυρος Αἰκατερίνης!

Εὐτυχῶς τὸ ἀντισημιτικὸν δρᾶμα τῆς Κυρίας ταύτης, καί περ ἐκδοθὲν πρὸ τῶν σοβαρωτάτων ἐν Κερκύρᾳ σκηνῶν, δὲν συνετέλεσεν εἰς τὴν πρόκλησιν αὐτῶν καὶ δύναμαι νὰ βεβαιώσω τὴν γράψασαν αὐτὸ ὅτι οὐδεμίαν ὑπέχει εὐθύνην οὔτε πόρρωθεν ἐπὶ τῇ ἀναπτύξει τοῦ ἀντισημιτικοῦ ἐν Κερκύρᾳ καὶ ἐν Ζακύνθῳ πνεύματος· διότι εἰς τὰς δύο ταύτας πρὸ πάντων πόλεις σημειοῦνται ὑπὸ τῆς ἱστορίας ἐκρήξεις ἀντισημιτικῶν ἡφαιστείων, ὧν ἡ φοβερωτέρα, ἡ ἐν Ζακύνθῳ, συνέβη τῷ 1712. Ἐκεῖ δὲ ἐσώζετο ἐπὶ μαρμάρου ἐν τῇ εἰσόδῳ της ἑβραϊκῆς συνοικίας ἐπιγραφὴ φοβερά: In cruce quia crucifixerunt: οἱ ἐν σταυρῷ σταυρώσαντες σταυρωθήτωσαν, ἀφαιρεθεῖσα ἐκεῖθεν κατὰ τὴν πτῶσιν τῆς Βενετικῆς Ἀρχῆς μετὰ τῶν ἐμβλημάτων τοῦ Ἁγίου Μάρκου. Ἐδῶ δέ, ἤτοι ἐν Κερκύρᾳ, ἀναφέρονται χαρακτηριστικώτερα ἔτι τοῦ διωγμοῦ τῶν Ἑβραίων, ὧν τὸ περιεργότερον εἶνε ἡ διὰ πρεσβευτῶν ὑποβολὴ προτάσεως εἰς τὴν Βενετίαν περὶ ἀναγνωρίσεως δικαιώματος λιθοβολίας τῶν Ἑβραίων, de judaeis lapidandis! Τοῦτο δὲ ἐγένετο πρὸ τεσσάρων αἰώνων, ἐν ἔτει 1404, μαρτυροῦν ὅτι τὸ ἀντισημιτικὸν ἐν Κερκύρᾳ πνεῦμα εἶχεν ἀναπτυχθῆ καὶ πρὸ τοῦ αἰῶνος ἔτι ἐκείνου, ἀφοῦ ἀναφανδὸν ἐζητεῖτο ἡ καθιέρωσις τοιούτου δικαιώματος.

Τῆς περιέργου ταύτης πρεσβεύσεως τῶν Κερκυραίων περιεσώθησαν ἱστορικαί τινες λεπτομέρειαι· ἐσχάτως δὲ ἀνήρ ἐκ τῶν πολυμαθεστέρων, ὁ περὶ τὰ τοιαῦτα ἐντριβέστατος σοφὸς φίλος μου κ. Ῥωμανὸς ἐδημοσίευσέ τινα αὐτῶν, ἀναγράψας καὶ τὰ ὀνόματα τῶν κυριωτέρων πρεσβευτῶν, τοῦ Περόττου Ἀλταβίλλα καὶ τοῦ Τζήλου δε Πάζε. Ἀλλ’ ἡ Βενετία, ἥτις εἶχεν ἐπιτρέψει εἰς τοὺς Ζακυνθίους τὴν ἐν τῇ εἰσόδῳ τῆς ἑβραϊκῆς συνοικίας φοβερὰν ἐκείνην ἐπιγραφὴν τὴν ἐπιτρέπουσαν τὴν σταύρωσιν τῶν ἐν σταυρῷ σταυρωσάντων, ἐδίστασεν ἂν ἔπρεπε νὰ χορηγήση τοῖς Κερκυραίοις τὸ δικαίωμα de judaeis lapidandis, ἠνέχθη ὅμως τὴν ἐνάσκησιν παραπλησίων ἄλλων καθ’ Ἑβραίων δικαιωμάτων καὶ ἐπέβαλεν αὐτοῖς νὰ φέρωσιν ἐπὶ τοῦ στήθους ἓν Ο εἰς διάκρισιν ἀπὸ τῶν χριστιανῶν, πιθανῶς δὲ ὅπως χρησιμεύσῃ τοῦτο ὡς σημεῖον βολῆς τῶν ζητησάντων νὰ λιθοβολῶσιν ἀτιμωρητεὶ αὐτούς.

Ἐν τούτοις πρὸ τῶν τελευταίων ἐν Κερκύρᾳ σκηνῶν εἶχον σχεδὸν λησμονηθῆ τὰ μαρτύρια τῆς ἀπάτριδος ταύτης φυλῆς, τῆς ἐχούσης πατρίδα ὅλον τὸν κόσμον καί, κατὰ ῥῶσσόν τινα συγγραφέα, (κρυπτόμενον ὑπὸ τὸ ψευδώνυμον τοῦ Ὀσμὰν βέη), διοικούσης σύμπαντα τὸν κόσμον διὰ τοῦ χρήματος, ἐχούσης ἐν ἄλλοις λόγοις ὀφειλέτας ἅπαντα σχεδὸν τὰ κράτη, κατὰ τὰς ἐκτιθεμένας στατιστικὰς πληροφορίας ἐν τῷ συγγράμματι τῷ ἐπιγραφομένῳ «ἡ κατάκτησις τοῦ κόσμου ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων»!

Ἐν Κερκύρᾳ τοὐλάχιστον, ἔνθα ὁ ἑβραϊκὸς πληθυσμὸς ἀποτελεῖ τὸ τρίτον ἴσως τοῦ πληθυσμοῦ τῆς πόλεως, ὁ αἰφνιδίως ἐκραγεὶς ἐσχάτως ἀντισημιτισμὸς δὲν ἠδύνατο νὰ παραβληθῇ πρὸς τὸ ἐν Ῥωσσίᾳ ἰδίως καὶ Γερμανίᾳ ὀγκούμενον ὁσημέραι ἀντισημιτικὸν ῥεῦμα· διότι λόγοι σπουδαιότεροι ἀναγκάζουσιν ἐκεῖ οὐ μόνον τοὺς ἀντισημίτας, ἀλλὰ καὶ αὐτὰς τὰς κυβερνήσεις νὰ προβαίνωσιν εἰς μέτρα τείνοντα εἰς τὴν ἐλάττωσιν τοῦ ἐν αὐταῖς οἰκοῦντος ἑβραϊκοῦ πληθυσμοῦ. Ἐν Ἑλλάδι ὅμως, ἰδίως ἐν Κερκύρᾳ, Ζακύνθῳ καὶ Χαλκίδι, οἱ Ἰουδαῖοι, ἀπολαύοντες τῶν δικαιωμάτων ὅσα καὶ οἱ πολῖται Ἕλληνες, ἐκλέγοντες βουλευτὰς καὶ ἐκλεγόμενοι δημοτικοὶ σύμβουλοι, διορίζοντες, ἤτοι ἐπιτυγχάνοντες ῥουσφέτια καὶ διοριζόμενοι συμβολαιογράφοι ἢ δικηγόροι, παρασημοφορούµενοι διὰ τοῦ σταυροῦ τοῦ Ναζωραίου, ἐργαζόμενοι φιλοπονώτερον παντὸς ἄλλου, ἀναπληροῦντες τοὺς ἀρχαίους Εἵλωτας, «βγάζοντες καὶ ἀπὸ τὴν μυῖγα ξύγκι», κατὰ τὸ κοινῶς λεγόμενον, ἀπετέλεσαν μέρος πληθυσμοῦ ἄξιον προσοχῆς διά τε τὸ πλῆθος καὶ τὴν εἰς ἑαυτοὺς συγκέντρωσιν τῶν τε μικρῶν βιομηχανιῶν καὶ τοῦ καθ’ ὅλου ἐμπορίου τῆς Κερκύρας. Ἀλλ’ αἰφνιδίως ἐν δυσὶν ἡμέραις ἤλλαξαν τὰ πάντα ὄψιν! Τὸ ἐν τῇ Ἑβραϊκῇ συνοικίᾳ εὑρεθὲν ἐντὸς σάκκου κρεουργημένον πτῶμα κόρης ὑπὸ τῶν μὲν θεωρουμένης ἑβραίας, ὑπὸ τῶν δὲ χριστιανῆς. ἐξῆψε τὴν φαντασίαν τῶν πολλῶν. Μεθ’ ὅλας τὰς προσπαθείας τῶν ἁρμοδίων ἀρχῶν βεβαιουσῶν ὅτι τὸ πτῶμα εἶνε ἑβραίας καὶ ὅτι ἑπομένως πρόκειται περὶ κοινοῦ ἐγκλήματος, ἀνεβίου καὶ διεδίδετο ἀπὸ στόματος εἰς στόμα ἡ περὶ ἀνθρωποθυσίας παράδοσις. Ἐπίστευον δὲ εἰς τὴν διάδοσιν ταύτην οὐ μόνον τινες ἐκ τῶν πολλῶν, ἀλλὰ καὶ ἐκ τῶν θεωρουμένων ἀνεπτυγμένων, οἵτινες καὶ παραδείγματα ἔφερον ἄλλων χριστιανοπαίδων, ὧν τὸ αἷμα ἐχρησιμοποίησαν οἱ ἑβραῖοι εἰς παρασκευὴν τῶν ἀζύμων των!

Ἐν ᾧ δὲ ταῦτα συνέβαινον ἐν τῇ πεπολιτισμένῃ ταύτῃ νήσῳ, ἠγγέλλετο διὰ τῶν ἐφημερίδων ἐκ Σαγκάης τῆς Κίνας ὅτι οἱ αὐτόχθονες τῆς Οὐχοῦ, κατοικουμένης ὑπὸ ἑκατοντακισχιλίων Κινέζων ἠγέρθησαν κατὰ τῶν ἐκεῖ εὐαρίθμων χριστιανῶν, ἰδίως ἱεραποστόλων καὶ περιεσύναζον τὰ τέκνα των, ἕνεκα τοῦ φόβου, ὅστις κατέλαβεν αὐτούς, πιστεύοντας ὅτι οἱ χριστιανοί, ἐξορύσσοντες τοὺς ὀφθαλμοὺς τῶν μικρῶν αὐτοχθόνων τῆς Οὐχοῦ, παρεσκεύαζον φάρμακον ἐξ αὐτῶν! Ὅθεν ἀπὸ τῆς Κίνας μέχρι τῆς Κερκύρας τοιαῦται περὶ ἀνθρωποθυσίας προλήψεις δύνανται νὰ πιστευθῶσι μὲ τὴν διαφορὰν ὅτι οἱ Οὐχοῦοι περιορίζουσι τὴν πρόληψιν εἰς τὸν πολυπλοκώτατον βολβὸν τοῦ ὀφθαλμοῦ, πιστεύοντες ὅτι τὰ ὑγρὰ καὶ οἱ μῦς, ἐξ ὧν συντίθεται ὁ κερατοειδὴς καὶ ἀμφιβληστροειδῆς καὶ ἡ κόρη τοῦ ὀφθαλμοῦ, χρησιμεύουσιν εἰς τοὺς χριστιανούς, οὐχὶ δὲ καὶ τὸ αἷμα, ἑπομένως ὅτι οἱ χριστιανοὶ δύνανται νὰ περιορισθῶσιν εἰς τὴν ἐξόρυξιν τοῦ ὀφθαλμοῦ τῶν παίδων των, οὐχὶ δὲ καὶ τὴν πλήρη ἀφαίμαξιν αὐτῶν!

E pur si muove! Ἡ κατὰ τῶν Ἑβραίων πρόληψις δὲν εἶνε νέα, χρονολογεῖται ἀπ’ αἰώνων, ἴσως ἀπὸ τοῦ Γ′. μετὰ Χριστοῦ αἰῶνος· ἡ περὶ ταύτης δὲ συζήτησις ἀπετέλεσε καὶ ἰδίαν φιλολογίαν καὶ ὡς θὰ ἴδωμεν κατωτέρω ἑκατοντάδες στίχων ἀπὸ δύο καὶ τριῶν αἰώνων περιέσωσαν ταύτην. Εἶνε δὲ ἀπορίας ἄξιον πῶς ἐν τοῖς Συναξαρίοις, ἔνθα ἐκτίθενται παντὸς εἴδους μαρτύρια καὶ βάσανοι ἁγίων, μαρτύρων, ὁσίων, ὁσιομαρτύρων καὶ λοιπῶν ἡγιασμένων, δὲν ἀναφέρονται καὶ τοιαῦτα κατὰ χριστιανοπαίδων· μόνον δὲ κατά τι ὡραῖον δημοτικὸν ἆσμα ἐν Ζακύνθῳ ὁ κρεουργηθεὶς παῖς Ἰωάννης Ζερβὸς παρίσταται τασσόμενος εἰς τὴν χορείαν τῶν ἡγιασμένων.

Ἡ διήγησις τοῦ οἰκτροῦ θανάτου τοῦ Ζακυνθίου παιδὸς εὔρηται ἐν τοῖς προλεγομένοις τῶν Ἰουδαϊκῶν, βιβλίου ἐκδοθέντος ἐν ἔτει ΑΩΞΑ′. ὑπὸ Σεργίου Ραφτάνη ἐν Ζακύνθῳ, περιέχοντος δὲ ἐν ἐξωφύλλῳ ὁλόκληρον μωσαϊκὸν ἐπιγραφῶν ἤτοι α′) Ἀνατροπὴν τῆς θρησκείας τῶν Ἑβραίων καὶ τῶν ἐθίμων αὐτῶν μετ’ ἀποδείξεων ἐκ τῆς Ἁγίας Γραφῆς· β′) παράρτημα περὶ τῶν ὑπὸ Παύλου τοῦ ἐκ Μεδίκων γραφέντων περὶ Ἑβραίων γ′) τοὺς παραδεχθέντας ψευδεῖς Μεσσίας καὶ δ′) τὸ χρυσοῦν ποίημα Σαμουὴλ τοῦ Ραββίνου ἐλέγχον τὴν τῶν Ἰουδαίων πλάνην! Εἶνε δὲ ταῦτα μεταφράσεις τῶν μολδαυϊστὶ γραφέντων καὶ ἀποκαλυφθέντων ὑπὸ τοῦ Ραββίνου Σαμουήλ, βαπτισθέντος καὶ μετονοµασθέντος Νεοφύτου! Ὁ ἀναγινώσκων δὲ ταῦτα δύναται νὰ ὑποπτεύσῃ τι περὶ τῆς πραγματικῆς ὑπάρξεως τοῦ παρ’ Ἑβραίοις ἐθίμου· ἀλλὰ τὸ ζήτημα εἶνε ἐὰν ταῦτα εἶνε πράγματι ἀποκαλύψεις ἐκχριστιανιθέντος ραββίνου, ἢ ὑπὸ τὸ ψευδώνυμο τοῦτο κρύπτεται φανατικός τις μοναχὸς τοῦ παρελθόντος αἰῶνος, ὡς προσπαθεῖ ν’ ἀποδείξῃ ὁ συγγραφεὺς τοῦ Pro Judaeis κ. Giudetti.

Ἐπὶ τῶν βιβλικῶν δὲ πηγῶν βασιζόμενος ὁ οἱοσδήποτε συγγραφεὺς αὐτοῦ, εἴτε πρῴην ῥαββῖνος Σαμουήλ, εἴτε πραγματικὸς μοναχὸς Νεόφυτος, πειρᾶται ν’ ἀποδείξῃ ὅτι ἡ ἀνθρωποθυσία καθιερώθη παρὰ τοῖς Ἑβραίοις ἕνεκα πολλῶν λόγων, ἰδίως δὲ τοῦ μίσους, ὅπερ τρέφουσι κατὰ τῶν χριστιανῶν καὶ τῆς ἀμφιβολίας, ἣν ἔχουσιν ἂν ὁ Ἰησοῦς εἶνε ὁ ἀληθὴς Μεσσίας καὶ ὑποθέτουσιν ὅτι ῥαντιζόμενοι διὰ χριστιανικοῦ αἵματος ἐξαγνίζονται διὰ τὸν σταυρικὸν ἐκείνου θάνατον. Αἱ περὶ αὐτοῦ δὲ ἐκτιθέμεναι λεπτομέρειαι λύουσι καὶ ἑτέραν ἀπορίαν περὶ τοῦ ποσοῦ τοῦ χριστιανικοῦ αἵματος, ὅπερ δύναται νὰ ἐπαρκέσῃ εἰς ἐκτέλεσιν δεισιδαιμονιῶν τοσούτων ἑκατομμυρίων Ἑβραίων· ἐκτίθησι δηλαδὴ ὅτι διὰ τοῦ χριστιανικοῦ αἵματος βάφονται μεγάλαι συνδόνες, μικροσκοπικὰ δὲ τούτων τεμάχια διανέμονται εἰς τὰς ἑβραϊκὰς κοινότητας διὰ τὰ περαιτέρω!

Ἀλλ’ ἐδῶ πλέον μόνον στατιστικαὶ πληροφορίαι καὶ ἀπολογισμοὶ ἠδύναντο νὰ μᾶς πληροφορήσωσι πόσοι χριστιανόπαιδες δύνανται νὰ ἐπαρκέσωσιν εἰς τὴν βαφὴν τοσούτων σινδόνων! Ἰταλός τις καθηγητὴς ὁ Corrado Giudetti ἐν τῷ συγγράμματί του Pro Judaeis, ἐκδοθέντι ἐν Τουρίνῳ τῷ 1884, ἀναιρῶν, τὰ τῆς προλήψεως ταύτης, ἀναφέρει ἅπαντας τοὺς ἕως τότε φόνους χριστιανοπαίδων, τοὺς ἀποδοθέντας εἰς Ἑβραίους πρὸς χρησιμοποίησιν αὐτῶν. Μεταξὺ δὲ τῶν πρώτων ἀναφέρει τὸν ἐπὶ αὐτοκράτορος Ἀρκαδίου (395 — 408 μ. Χ.) φόνον χριστιανόπαιδος παρὰ τὴν Ἀντιόχειαν, οὗ ὁ αὐτοκράτωρ εἶχεν ἀνακαλύψει τοὺς φονεῖς, οἵτινες δὲν ἦσαν Ἑβραῖοι. Βραδύτερον δὲ ἐν ἔτει 1008 οἱ Ἑβραῖοι ἐδιώχθησαν ἐκ Γαλλίας ἕνεκα φόνου παιδός, ἀποδοθέντος αὐτοῖς. Ἀλλὰ καὶ ὁ Basnage ἐν τῇ Ἱστορίᾳ τῶν Ἰουδαίων (Τόμῳ 5) ἀναφέρει φόνον παιδός, οὗ ἕνεκα ἐθανατώθησαν ἅπαντες οἱ ἐν Orsona τῆς Ἀνδαλουσίας Ἑβραῖοι. Ὁ δὲ Mathien ἐν τῷ Histoire major ἀναφέρει ἄλλον φόνον ἐν Norvich κατὰ τὸ 1226, οὗ ἕνεκα οἱ Ἑβραῖοι κατεδικάσθησαν εἰς βαρυτάτην χρηματικὴν ποινήν. Ἕτερος δ’ ἐκτίθησι τὸν φόνον τοῦ παιδὸς Ugo ἐν Lincoln ἐν ἔτει 1255, καὶ βραδύτερον τὴν ἔξωσιν τῶν Ἑβραίων ἐξ Ἀγγλίας ἐν ἔτει 1288. Οἱ δὲ ἀναφερόμενοι ὑπὸ τοῦ Giudetti λοιποὶ φόνοι καὶ ὑπ’ αὐτοῦ ἀποκρουόμενοι ὡς μὴ διαπραχθέντες ὑπ’ Ἑβραίων εἰσὶν οἱ ἐξῆς· ὁ ἐν ἔτει 1432 τοῦ Βέρνερ de Bacharach· ὁ ἐν ἔτει 1443 ἐν Μιλάνῳ, δι’ ὃν κατεδικάσθησαν εἰς εἰκοσακισχιλίων φιορινίων χρηματικὴν ποινήν· ὁ ἐν ἔτει 1475 ἐν Τρέντῳ· ὁ ἐν ἔτει 1490 φόνος τοῦ Ἱσπανόπαιδος Ἰωάννου de Passamento, ἡ ἐν ἔτει 1506 ἐν Βενετίᾳ ἀπόπειρα κρεουργήσεως χριστιανόπαιδος, καὶ ὁ ἐν ἔτει 1530 φόνος παιδός, δι’ ὃν κατηγορήθη Ἑβραῖός τις ἐξ Ἀμασείας τῆς Ἐρζερούμ. Εἰς δὲ τοὺς μεταγενεστέρους χρόνους ἀναφέρει τὸν ἐν Ρόδῳ κατὰ τὸ 1890 φόνον καὶ τὸ συμβὰν τῆς Ἰταλίδος Badia ἐν Rovigo κατηγορησάσης μὲν τοὺς Ἑβραίους ὡς ἀποπειραθέντας νὰ τὴν κρεουργήσωσι, καταδικασθείσης δὲ ἐπὶ συκοφαντίᾳ τῶν Ἑβραίων· τελευταῖον δὲ ἀναφέρει τὸν ἐν Tisza Eszlar φόνον τῆς διαμαρτυρομένης Ἑσθὴρ Solymossy, ἥτις ἐξήγειρε σύμπαντα τὸν ἀντισημιτικὸν κόσμον, ἄρθρα δὲ καὶ κρίσεις ἐγράφοντο ποικῖλαι ἐπὶ τοῦ θέματος τούτου. Τὴν ἀνασκευὴν τῶν ἀποδοθεισῶν τοῖς Ἑβραίοις ἐπὶ τοῖς φόνοις τούτοις κατηγοριῶν δύναταί τις νὰ ἀναγνώσῃ, ἂν ἔχῃ ὄρεξιν καὶ καιρόν, εἰς τὸ ῥηθὲν σύγγραμμα τοῦ Giudetti, ἔνθα μεταξὺ τῶν διαφόρων documents θὰ εὕρῃ καὶ ἄρθρα τῆς παρ’ ἡμῖν ἐφημερίδος Σιὼν καὶ τοῦ σεβασμιωτάτου νῦν ἀρχιερέως, τότε δὲ ἀρχιμανδρίτου κ. Λάτα!

Καὶ ταῦτα μὲν ὁ ἰταλὸς συγγραφεύς· ἐκ δὲ τῶν παρ’ ἡμῖν τυχὸν πιστευόντων εἰς τὴν περὶ Ἑβραίων πρόληψιν δὲν ἐγνώσθη ἄν τις συνέταξε στατιστικὴν τῶν ἐν Ἑλλάδι σφαγίων τῶν προσφερομένων εἰς τὸν Μινώταυρον τοῦτον τῶν νεωτέρων χρόνων. Περὶ τούτων πληροφορίας τις εὑρίσκει ἐν τοῖς προλεγομένοις τῶν Ἰουδαϊκῶν περιοριζομένας εἰς δύο ἢ τρεῖς φόνους κατὰ τὸ διάστημα τριῶν — τεσσάρων αἰώνων, ἤτοι εἰς τὸν ἐν ἔτει 1712 φόνον τοῦ Ζακυνθίου παιδὸς Ἰ. Ζερβοῦ δι’ ὃν ὡς βεβαιοῖ τὸ πιστοποιητικὸν τοῦ ἀρχιπρεσβυτέρου Θωμᾶ Μπελέτση, «εἶχε σχεδιάσει προτζέτο ὁ τότε ἐκλαμπρότατος Προβλεπτὴς», καὶ εἰς τὸ ἐν Γαλαζίῳ συμβάν, ἀναγραφὲν ἐν τῇ Ἀμαλθείᾳ τῆς Σμύρνης ἐν ἔτει 1859. Ὡς τρίτον ἀναφέρεται τὸ τοῦ ἐν Κερκύρᾳ Κωνστ. Ζαμπελίου, ὑπηρέτου τοῦ καφφενείου Βουτσινᾶ, κρεουργηθέντος ὑπὸ τοῦ Ἑβραίου Ραφαὴλ Κοέν, ὅστις κατεδικάσθη εἰς τὸν δι’ ἀγχόνης θάνατον. Ἀλλὰ τοῦτο ἀναδημοσιευθὲν ἐσχάτως ὑπὸ τοῦ κ. Πολυλᾶ, ἀνεσκευάσθη ὑπὸ τοῦ κ. Μαυρογιάννη, δημοσιεύσαντος τὸ ἰταλικὸν κείμενον τῆς ἀποφάσεως τοῦ ἐν Κερκύρᾳ ἐγκληματικοῦ δικαστηρίου, ἐξ ἧς προκύπτει ὅτι οὗτος κατεδικάσθη ὡς φονεύσας τὸν Ζαμπέλιον πρὸς ἀπόκρυψιν κλοπῆς χρημάτων. Ὕστατον δὲ γεγονός, ἀνακινῆσαν τὴν πρόληψιν, εἶνε τὸ ἐσχάτως εὑρεθὲν ἐν τῇ ἑβραϊκῇ ἐντὸς σάκκου πτῶμα τῆς κόρης Ρουμπίνας, ἤτοι τὸ πολύκροτον τῶν ἡμερῶν μας ἑβραϊκὸν δρᾶμα, περὶ οὗ δὲν εἶπεν ἔτι τὴν τελευταίαν λέξιν της ἡ καθ’ ἡμᾶς δικαιοσύνη.

Μολονότι δὲ τὰ ἀπὸ τοῦ 1712 μέχρι σήμερον διαδοθέντα ὡς λαβόντα χώραν δὲν ἐπιστοποιήθησαν ἔτι δικαστικῶς, ἡ εἰρημένη περὶ Ἑβραίων πρόληψις διατηρεῖται παρὰ πολλοῖς ἐρριζωμένη, ἡ δὲ παρατεινομένη σιωπὴ τῶν παρ’ ἡμῖν ἁρμοδίων ἢ ἐβραιολόγων δὲν θέλει διαλευκάνει αὐτήν. Μόλις δὲ νύξιν μᾶς δίδει περὶ τῶν λόγων, ὧν ἕνεκα ἀπεδόθη ἴσως εἰς τοὺς Ἑβραίους τὸ ἔθιμον τοῦτο, χωρίου τι τοῦ νομοδιδασκάλου Ἀρμενοπούλου, ἔνθα γίνεται λόγος περὶ παραπλησίου ἐθίμου τηρουμένου ἄλλοτε ὑπὸ τῶν αἱρετικῶν Μοντανιστῶν. Καὶ δὲν ἦτο μὲν Ἑβραῖος ὁ ἀρχηγὸς τῆς αἱρέσεως ταύτης, ἤτοι ὁ Μοντάνος, ὁ καὶ Πρωτόκλητος καλούμενος, ἀλλά, παρακολουθούμενος ὑπὸ δύο γυναικῶν προφητίδων, τῆς Μαξιμίλλας καὶ τῆς Πρισκίλλας, διαστρέφων τὸ Ἅγιον Πάσχα καὶ τὴν Ἁγίαν Τριάδα εἰς ἓν πρόσωπον συναιρῶν, ἐδίδασκεν ὅτι οἱ μεταλαμβάνοντες ὤφειλον νὰ ἀναμιγνύωσιν εἰς τὸν ἄρτον των αἷμα παιδὸς κατακεντουμένου. Οἱ πλείονα δὲ ἐπιθυμοῦντες νὰ μάθωσι περὶ τοῦ ἐθίμου ἂς ἀναγνώσωσι τὴν πραγματείαν τοῦ Ἀρμενοπούλου «περὶ ὧν οἱ κατὰ καιροὺς αἱρετικοὶ ἐδίδαξαν», ἂς συνδυάσωσι ταῦτα πρὸς τὴν στάσιν τῶν Ἑβραίων κατὰ τοὺς πρώτους μετὰ Χριστὸν αἰῶνας καὶ ἴσως πεισθῶσιν ὅτι δὲν εἶνε ἀπίθανον ὅτι ὁ περὶ κατακεντουμένων παίδων θρῦλος προσεκολλήθη εἰς τοὺς Ἑβραίους, ἤτοι εἰς τὴν φυλὴν ἐκείνην, καθ’ ἧς ἄσβεστον ἀνέκαθεν εἶχον μῖσος, μάλιστα οἱ χριστιανοὶ τῶν πρώτων αἰώνων.

Τὸ μῖσος δὲ τοῦτο μαρτυροῦσι καὶ ἄλλα διδόμενα, μάλιστα δὲ δηµώδη ποιήματα πρὸ τριῶν καὶ πλέον αἰώνων. Εἰς μακροσκελὲς τοιοῦτο δημοσιευθὲν ἐν Βενετίᾳ τῷ 1668, ἐπιγραφόμενον δὲ «Ἱστορία τῆς Ἑβραιοπούλας Μαρκάδας» βλέπει τις τί ἐφρόνουν περὶ Ἑβραίων οἱ κάτοικοι τῆς βασιλίδος τῶν πόλεων, τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Τὸ ἔπος τοῦτο εἶνε περιγραφὴ τῶν ἐρώτων τοῦ Ἀλβανοῦ Δήμου καὶ τῆς Ἑβραίας Μαρκάδας, ἥτις ἀπαχθεῖσα ὑπ’ αὐτοῦ ἐβαπτίσθη. Οἱ Κωνσταντινοπολῖται, ἐμπαίζοντες τοὺς Ἑβραίους προσπαθοῦντας νὰ ἀνακαλύψωσι τὸ καταφύγιον τῆς ἀπαχθείσης, ἐγκλείουσιν αὐτοὺς εἰς τοὺς οἴκους των

«καὶ τὸ χειρότερον ὅπου τοὺς ἐσυνέβη
« ἦτο ὅτι κανείς τωνε τὴν σκάλα νὰ κατέβῃ
« οὐδὲ ποσῶς ἐδύνατο, γιατί τοὺς ἐπειράζαν
« καὶ «ἀρναοὺτ καριλερὶ» μὲ γέλοια τοὺς ἐκράζαν.
« Τέτοιαις ἦταν ᾑ ντροπαῖς καὶ ζάλαις τῶν Ἑβραίων
« ὁποῦταν περιδιάβασις καὶ γέλοια τῶν Ρωμαίων.»

Ἐν τῷ ποιήματι τούτῳ, δηµοσιευθέντι ὑπὸ τοῦ κ. Legrand ἐν τοῖς Poemes historiques, ἀναγινώσκει τις περικοπάς, αἵτινες παριστῶσι τὴν αὐτὴν κατάστασιν, ἣν ἐβλέπομεν καὶ χθὲς ἔτι ἐν Κερκύρᾳ, καί τι χειρότερον τῆς λιθοβολίας, ἣν ἐπισήμως εἶχον ζητήσει ποτὲ οἱ πρεσβευταὶ τῶν Κερκυραίων.

Παραπλήσιον δὲ γεγονὸς ἀπαγωγῆς καὶ βαπτίσεως Ἑβραίας ἀναφέρεται καὶ ἐν Κερκύρᾳ ἐν ἔτει 1776, ὅτε ὁ κόμης Σπυρίδων Βούλγαρης, υἱὸς τοῦ ἐφημερίου καὶ ἰδιοκτήτου τοῦ Ἀγίου Σπυρίδωνος, ἀπήγαγε τὴν πλουσίαν καὶ ὡραίαν Ραχὴλ Βιβάντε, ἣν ἐβάπτισε καὶ συγχρόνως ἐνυμφεύθη, ὑποστηριζόμενος ὑφ’ ὁλοκλήρου τοῦ λαοῦ, ἀντισταθέντος ἐνόπλως εἰς τοὺς στρατιώτας καὶ τοὺς ἑκατὸν Σκλαβούνους μυσθοφόρους τοῦ Βενετοῦ Προβλεπτοῦ.

Ἀλλ’ εἰδικώτερον ἡ περὶ τῆς εἰρημένης προλήψεως παράδοσις διεσώθη εἰς δύο ἕτερα ποιήματα, πρὸ δύο αἰώνων συντεθέντα, διασωθέντα δὲ ὑπὸ τοῦ κ. Βαρβιάνη, συγγραφέως ἀνεκδότων χρονικῶν τῆς Ζακύνθου, δημοσιευθέντα δὲ ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ ἑλληνιστοῦ κ. Legrand ἐν τοῖς Ἱστορικοῖς ποιήμασιν αὐτοῦ. Τὸ πρῶτον τούτων, τὸ καὶ μακρότερον, περιγράφον τὴν εὕρεσιν τοῦ πτώματος τοῦ παιδὸς Ἰωάννου Ζερβοῦ, τὰ ἰατρικὰ συμβούλια, τὰς ἐκθέσεις νεκροψίας καὶ τὰς αἱματηρὰς σκηνὰς αἵτινες ἀνελίχθησαν ἐν ἔτει 1712 ἐν τῇ ὡραίᾳ ἐκείνῃ νήσῳ, ἐγράφη ὑπὸ πτωχοπροδροµίζοντος ἴσως ποιητοῦ, ὡς δῆλον γίνεται ἔκ τινων στίχων, οἷοι οἱ ἑξῆς:

Εἰς τὴν γέμισιν σελήνης Φάσκα κάνουν νομικὸν
οἱ Ἑβραῖοι καὶ πληροῦσι νόμον τὸν μωσαϊκόν.
Τὰ λειψά τους ἑτοιμάζουν νὰ τὰ φᾶσι μὲ τ’ ἀρνί,
γιατί ἐλευθερωθῆκαν ἐν Μαρτίῳ τῷ μηνί,
ἀπ’ τοῦ Φαραὼ τὴν χώρα καὶ δὲν εἶχαν σκλαβωθῆ.
Ἄχ! κι’ ἂς εἴχασι πνιγῶσι κι’ ἀπὸ τὸν κόσμον νὰ χαθοῦν!
Ἕνα βρέφος ἀπέκτειναν, ὠιμένα, τὰ μιαρά,
τὴν ἡμέραν τῶν βαΐων χαν’ ἡ μάννα τὸ παιδί,
κλαίει ἡ κατακαϋμένη καὶ τὴν κεφαλὴν μαδεῖ.
Μέραις ἕξη ’νε κρυμμένο καὶ οἱ Ἑβραῖοι τὸ χαλοῦν,
Ἔπειτα αὐτοὶ τὸ ῥίψαν εἰς τὰ βάθη τοῦ γιαλοῦ.

....................................................................................................................................................................................................................................................


Τέσσαρες γιατροὶ ἐδράμαν ἔμπειροι ’στὴ γιατρική,
Βύντερ, Χιώτης καὶ Σιγοῦρος καὶ ὁ Παλλαδᾶς ἐκεῖ.
Τὸ παιδὶ πλύνουν μὲ ξεῖδι γιὰ νὰ ἰδοῦν ἂν ἐγδαρθῇ,
καὶ τὸν ἰατρὸν τὸν πρῶτον κράζουν τον, ἄχ! νὰ ’χ’ ἐρθῇ!

....................................................................................................................................................................................................................................................


Τοὺς ἐδεῖξαν τὰ σημάδια καὶ εἰς αὐτὰ φιλονεικοῦν
καὶ οἱ τέσσαρες ὑπογράψαν καὶ τὴν γνώμην των κινοῦν.
Ἔδραμαν νὰ καταφᾶσι τοὺς Ἑβραίους ὁ λαός.
Σποῦν τῇς πόρταις μέσα μπαίνουν εἰς ταῖς τρεῖς συναγωγαῖς,

ἐτρομάξαν οἱ Ἑβραῖοι κ’ ἔχασαν ταῖς προσευχαῖς,
τὰ βιβλία ἐξεσχίσαν καὶ τὴν παλαιὰν ἀρποῦν.
Ἔπειτα ὡς λύκοι ἐδράμαν. μὲ τσικούρια πόρταις σποῦν,
ἐρημόνουν καὶ συνάζουν καὶ τὸν πλοῦτον ἀγαποῦν κλπ.

Τὸ ποίημα τοῦτο καὶ αἱ παραλειπόμεναι λοιπαὶ αὐτοῦ στροφαὶ διά τε τὴν ἔλλειψιν ποιητικῶν εἰκόνων καὶ τὴν ἀφιλόκαλον χρῆσιν τῆς ποιητικωτάτης δημώδους γλώσσης δὲν εἶνε ἐκ τῶν καλλιτέρων τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Ἕτερον ὅμως ποίημα κατὰ τὸν αὐτὸν ἐπίσης αἰῶνα γραφὲν καὶ ἀναφερόμενον εἰς τὸν φόνον τοῦ αὐτοῦ παιδὸς εἶνε ἓν τῶν ὡραιοτάτων, συνετέθη δὲ προδήλως ὑφ’ ἑτέρου ποιητοῦ, ὡς δεικνύουσι στροφαί τινες:

Διαβάταις ἐπερνούσανε ἀπῶνα ἀκρογιάλι,
καὶ εἴδανε μέσ’ ’στὰ ῥηχὰ κ’ ἕνα σακκὶ μαυρίζει,
ξεζώσθηκαν τὰ ῥοῦχα τους καὶ ’στὸν γιαλὸν ἐμπῆκαν,
κ’ ἑσύραν ἔξω ’στὴν στεριὰν τὸ ηὕρεμα ποῦ πιάσαν.
Ἐσχίσαν τήνε τὴν τριχιὰ κ’ ἕνα παιδάκι νοιώθουν,
ποῦ σταυρωμένο ἤτανε ’στὰ ξύλα τοῦ σταυροῦ μας:
Ἤτανε τὸ κεφάλι του σφυγμένο μέσ’ ’στἀγκάθια.
Εἶχε ἀποκάτω ἀπ’ τὸ βυζὶ λαβωματιὰ μεγάλη.
Ἐκεῖνοι ἐγονατίσανε καὶ τὸ παιδὶ δοξάζουν,
Ὀβρηακὴ τὸ ’σταύρωσε τὸ μαῦρο τὸ παιδάκι.
Ἴσια στὴ χώρα ἐπήρανε, στὴν ἐκκλησιὰ τὸ πᾶνε.
Ἡ μάννα του τὸ γνώρισε, σέρνει τὰ μάγουλά της:
« Ὀφοῦ ’ναι τοῦτο τὸ παιδὶ ποῦ θρέψαν τὰ βυζιά μου,
« ὁποῦ τὸ ἀπεκοίμιγα στὴ κούνια μὲ τραγούδια,
« ὁποῦ το γλυκοφίλουνα ’στὰ μάτια καὶ ’στὰ χείλια
« Ἴσως ὅταν σ’ ἐσταύρωναν, παιδί μ’, ἐθύμησές με!
« — Πατέρες ποῦ κυττάζετε, μαννάδες, ποῦ γροικᾶτε,
« ’μιλεῖτε ποιὸς τὰ πάθη μου τὰ ἔλαβε παρόμοια;»
Ἔτζι ἔλεγε καὶ ἔσκουζε σὰν λύκος ’στὸ λημέρι.
Κἄποιος τῆς ἀποκρίθηκε — «Σώπα, καϋμένη μάννα,
« ἡ Παναγιὰ τὰ ἔπαθε τὰ ἴδιά σου πάθη.»
Πολὺς λαὸς μαζώχθηκε καὶ πᾶνε στοὺς Ἑβραίους·
τὰ μνήματά τους ξέχωσαν κ’ ἐπέταξαν τῇς σάρκαις,
’στοὺς δρόμους ἐβρωμένανε κουφάρια Ὀβρηοσύνης,
τὰ πατοῦσε μὲ τὸ γοργὸ τ’ ἄλογο ὁ καβαλάρης,
οἱ σκῦλοι τὰ τραβούσανε καὶ ’πάλευαν ἀπάνω....

Τὸ ποίημα τοῦτο ὑπὸ πολλὰς ἐπόψεις εἶνε ἀσυγκρίτως ἀνώτερον τοῦ τε προηγουμένου καὶ τοῦ τῆς Ἑβραιοπούλας Μαρκάδας· ἀλλ’ ἄριστον εἶνε τὸ τέλος του, ὡς ἑξῆς·

« Στὴν ἐκκλησιὰ τὸ ’ψάλλανε τὸ σταυρωμένο τέκνο,
ἀνθόνερο, ροδόσταμμα. τοῦ χύσαν ’στὸ κορμί του,
καὶ ἀντὶ στὸ μαῦρο στέφανο ποῦ τῶχε πονεμένο,
τοῦ στόλισαν τὴν κεφαλὴ μὲ λουλουδιῶν στεφάνι,
κ’ ἐκάμανε τὸ μνῆμά του μέσα ’στὸ γυναιτίκι.

....................................................................................................................................................................................................................................................


Σαράντα χρόνοι ἐπέρασαν ποῦ τὸ παιδὶ ἐθάψαν,
οἱ γέροι ἐπεθάνανε καὶ οἱ νειοὶ κ’ ἡ νειαῖς γεράσαν,
καὶ μέσ’ ’στοὺς τεσσαράκοντα τοὺς χρόνους τῆς ταφῆς του,
ἀκοῦστε τὸ τὶ γίνηκε ’στὴν γειτονιὰν ἐκείνη,
Κάθε φορὰ ποῦ ὁ παππᾶς ἕλεγε τὴ «σοφία»,
λάμψι πολλὴ ἐξέλαμψε ’στὴν ἐκκλησιὰ ἐκείνη,
κι’ ἡ ἀναλαμψιὰ ἐξάπλωνε τῆς γειτονιᾶς ’στὰ μέρη.
’Στὸ μνῆμα ἀπάνω τοῦ παιδιοῦ ἦτο παλῃὰ καμπάνα.
Χαραματῖδες ἄπειραις τὰ χείλη της ἐσκίζαν.
Πανήγυρι γιορτάμενη ἦταν νὰ ξημερώσῃ,
’στὸ βράδυ τῆς παραμονῆς ’στὴν ἐκκλησιὰ πηγαίνει
παππᾶς, πηγαίνει καὶ παιδὶ τὴν ἐκκλησιὰ νὰ σιάξουν,
κι’ ἀπ’ τὰ πολλὰ σκισίματα ποῦ ἦταν στὴν καμπάνα,
λάμψι θωροῦνε κ’ ἔβγαινε περίσσια σὰν τὸν ἥλιο,
καὶ τὸν λαὸν ἐμάζωξαν καὶ λέγουσι τὸ θαῦμα,
καὶ τότε θυμηθήκανε καί, ὡς ἔσκαφταν, ἀκοῦσαν
ὁ τόπος νὰ μοσχοβολᾶ, τραντάφυλλα καὶ γιούλια.
Ἀκέραιο τὸ ηὕρανε τὸ ἁγιασμένο τέκνο!
Χλωρὸ ἦταν τὸ στεφάνι του ποῦ τοὔχαν ’στὸ κεφάλι,
Ἤτανε ῥοδοκόκκινο ’στὰ μάγουλα, ’στὰ χείλια,
Καὶ ὅσοι τότες ἔγγιζαν τὸ ἁγιασμένο τέκνο,
γιὰ ’μέραις εὐωδιάζανε ’στὴ διάβα ’που περνοῦσαν.
Θήκη χρυσῆ τοῦ κάμανε καὶ ὅλοι τὸ δοξάζουν,
γιατὶ ἀγγέλοι τὸ ’φίλησαν καὶ ἅγιασε ’στὰ οὐράνια.

Ὁ κ. Legrand παραβάλλει τὰς ὡραίας ταύτας στροφὰς πρὸς τὰς ἀγγλονορμανδικὰς τῶν ποιημάτων τῶν ἀναφερομένων εἰς τον φόνον τοῦ παιδὸς Hugues de Lincoln, ἀποδοθέντα ἐν ἔτει 1255 εἰς τοὺς Ἑβραίους, δημοσιευθέντων δὲ ἐν ἔτει 1834 ὑπὸ τοῦ Fr. Michel. Τὰ τῆς φρικτῆς ταύτης περὶ Ἑβραίων παραδόσεως περιέσωσε καὶ ὁ παρ’ ἡμῖν σοφὸς καθηγητὴς Κουμανούδης εἰς τὸ μοναδικὸν αὐτοῦ ποίημα, τὸν χιλιόστιχον ἐν ἰαμβικῷ μέτρῳ Στράτιν Καλοπίχειρον. Εἰς τὸ ἕκτον αὐτοῦ ᾆσμα ἀναγινώσκω τὰ ἑξῆς περὶ τῆς εἰρημένης προλήψεως, ἅτινα οἱ πλεῖστοι, παῖδες ἔτι, ἠκούομεν παρὰ γηραιῶν παιδαγωγῶν καὶ ἅτινα ὁμοιάζουν πρὸς τὰ ὑπὸ τοῦ Ἀρμενοπούλου ἐκτεθέντα περὶ τῆς αἱρέσεως τῶν Μοντανιστῶν καὶ τῶν ὑπ’ αὐτῶν κατακεντουμένων παίδων:

… Ὅπως οἱ Ἑβραῖοι πρὸ τοῦ πάσχα των
Ῥωμῃόπουλα (ὡς λέγουν) συλλαμβάνοντες
τὰ τρέφουσι μὲ γάλα καὶ μὲ ζάχαριν
καὶ μὲ πιστάκια καὶ μὲ χῖ’ ἀμύγδαλα,
ἐμβάλλοντές τα δὲ εἰς κάδους ὕστερον,
καρφοβελόνας εἰς τὸ πλάγι ἔχοντας,
τὰ σείουν καὶ κυλίουν, ὥστε ἄφθονον
τὸ αἷμά των νὰ ῥεύσῃ, ἐπειδὴ αὐτὸ
ὡς κοινωνίαν τὸ μεταχειρίζονται
ἵνα καὶ οὕτω ἴδωσί τι ὄφελος
ἀπὸ τῆς ἴσως ἀληθοῦς θρησκείας μας,
ἣν πάλαι ποτ’ ἐκ πλάνης δὲν ἐδέχθησαν…

Οὕτως εἰς τοὺς ὀλίγους τούτους ἰάμβους συνώψισε πρὸ τεσσαρακονταετίας ἤδη ὁ σοφὸς ποιητὴς τοῦ Καλοπιχείρου τήν τε πρόληψιν, τὸν λόγου αὐτῆς καὶ τὸν τρόπον τῆς θρυλουμένης ταύτης χριστιανοθυσίας.

Ἐὰν ἐπρόκειτό τις νὰ σπουδαιολογήσῃ συζητῶν τὰ δυστυχῶς ἐρριζωµένης ταύτης προλήψεως, πολλὰ καὶ σπουδαιότερα ἠδύνατο νὰ εἴπῃ. Ἀλλ’ ὡς ἀρχόμενος εἶπον, σκοπὸν δὲν εἶχον τοιοῦτον· οἱ παρ’ ἡμῖν ἁρμόδιοι ἠδύναντο καὶ δύνανται νὰ φωτίσωσι τὸν ἴσως πλανώμενον λαὸν περὶ τῆς ἐν λόγῳ προλήψεως πρὸς πρόληψιν σκηνῶν φοβερωτέρων ἐκείνων, ἃς ἴδομεν ἐσχάτως ἔν τε τῇ Κερκύρᾳ καὶ τῇ Ζακύνθῳ. Ἡ μέχρι τοῦδε δὲ σιωπῇ τῶν παρ’ ἡμῖν ἐβραιολόγων με ἀναγκάζει νὰ μὴ εἰσέλθω εἰς λεπτομερεστέρας ἐρεύνας, ἴσως δὲ καὶ ὑπερέβην τὸ ὅριον, ὃ ἀρχικῶς εἶχον θέσει εἰς τὰς βραχυτάτας ταύτας σημειώσεις διὰ τῆς μνείας τῆς περὶ κατακεντουμένων παίδων πληροφορίας τοῦ σοφοῦ Ἀρμενοπούλου, οὐχὶ ἐντελῶς ἀσχέτου πρὸς τὴν ἐν λόγῳ παραπλησίαν πρόληψιν περὶ τῶν Ἑβραίων, ἀνασκευασθεῖσαν ἐσχάτως καὶ παρὰ τοῦ Λερουᾶ Μπωλιέ.

Ῥίπτων δὲ εἰς τὰς γραμμὰς ταύτας τὴν ἀνωτέρω φράσιν τοῦ συλλογέως τῶν νόμων Ἀρμενοπούλου, δὲν ἐννοῶ βεβαίως ὅτι δύναται νὰ χρησιμεύσῃ ὡς βάσις συζητήσεως τοῦ περὶ ἀνθρωποθυσίας ζητήματος τοῦτο μὲν διότι ἐν τῇ ἐπιστολῇ ταύτῃ προὐτιθέμην ἁπλῶς νὰ συνοψίσω τί περὶ τῆς ἐν λόγῳ περὶ Ἑβραίων παραδόσεως περιεσώθη εἰς δημώδῃ ποιήματα τῶν μέσων ἰδίως αἰώνων, τοῦτο δὲ διότι περὶ τοῦ ἐθίμου τούτου, ἂν πράγματι ὑφίσταται, ἐγράφησαν πολλά, διὰ μακρῶν δὲ συνεζητήθη ἐὰν ὑπάρχῃ καὶ ἐὰν παρηγγέλθῃ, ὡς πειρῶνται ν’ ἀποδείξωσιν οἱ ἀντισημῖται, ὑπὸ τοῦ θρησκευτικοῦ τῶν Ἑβραίων βιβλίου τοῦ γνωστοῦ ὑπὸ τὸ ὄνομα Ταλμούδ. Ἀναφέρονται δὲ καὶ ἰσραηλῖται θεολόγοι, ἀσπασθέντες τὸν χριστιανισμόν, ὡς ὁ Drach, ὁ Βρέντς καὶ ἄλλοι, δόντες ἐξηγήσεις περὶ τοῦ ἐν λόγῳ Ταλμοὺδ καὶ ἀββάδες δέ, ὡς ὁ Henri Desportes, ὅστις ἐν τῷ συγγράμματί του Le mystere du sang παρατίθησιν ἐκτὸς τῶν ἀνωτέρω μνημονευθεισῶν ἀνθρωποθυσιῶν καὶ ἄλλας παραπλησίας. Ἐν τούτοις οἱ λεγόμενοι πολλοί, οἱ ἔχοντες τυχὸν τὴν κατὰ τῶν Ἑβραίων πρόληψιν, δὲν γνωρίζουσι τὸ περιεχόμενον τοῦ Ταλμούδ, οὐδ’ εἶνε εἰς αὐτοὺς προσιταὶ αἱ ἑρμηνεῖαι τοῦ δυσερμηνεύτου τούτου βιβλίου, ὅπερ εἶνε ἑρμηνεία, ἢ κατ’ ἄλλους παρερμηνεία τοῦ Μωσαϊκοῦ νόμου. Οὐδόλως δὲ ἀπίθανον, ὅτι οἱ χριστιανοὶ τῶν πρώτων αἰώνων, ἀγνοοῦντες τὸ περιεχόμενον τοῦ Ταλμούδ, εἶχον συγχύσει καὶ τὸ ὑπὸ τοῦ Ἀρμενοπούλου μνημονευθὲν παραπλήσιον ἔθιμον τῶν αἱρετικῶν Μοντανιστῶν πρὸς τὰ περὶ Ἑβραίων· ἀλλὰ περὶ τοῦ ζητήματος τούτου οὐδεμίαν προστίθημι λέξιν ἐκ φόβου μὴ ὑποτεθῶ ἔχων τὸ toupé νὰ ἑρμηνεύσω τὸ Ταλμούδ!

Ἐν Κερκύρᾳ, κατὰ Ἰούνιον τοῦ 1891.

Τιμολεων Αμπελασ